diff options
Diffstat (limited to 'talermerchantdemos/blog/articles/el/free-digital-society.html')
-rw-r--r-- | talermerchantdemos/blog/articles/el/free-digital-society.html | 1337 |
1 files changed, 1337 insertions, 0 deletions
diff --git a/talermerchantdemos/blog/articles/el/free-digital-society.html b/talermerchantdemos/blog/articles/el/free-digital-society.html new file mode 100644 index 0000000..1f3140c --- /dev/null +++ b/talermerchantdemos/blog/articles/el/free-digital-society.html @@ -0,0 +1,1337 @@ +<!--#set var="PO_FILE" + value='<a href="/philosophy/po/free-digital-society.el.po"> + https://www.gnu.org/philosophy/po/free-digital-society.el.po</a>' + --><!--#set var="ORIGINAL_FILE" value="/philosophy/free-digital-society.html" + --><!--#set var="DIFF_FILE" value="/philosophy/po/free-digital-society.el-diff.html" + --><!--#set var="OUTDATED_SINCE" value="2017-05-06" --> + +<!--#include virtual="/server/header.el.html" --> +<!-- Parent-Version: 1.77 --> + +<!-- This file is automatically generated by GNUnited Nations! --> +<title>Μία ελεύθερη ψηφιακή κοινωνία - Τί κάνει την ψηφιακή ενσωμάτωση καλή ή κακή; +- Έργο GNU - Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού</title> + +<!--#include virtual="/philosophy/po/free-digital-society.translist" --> +<!--#include virtual="/server/banner.el.html" --> +<!--#include virtual="/server/outdated.el.html" --> +<h2>Μία ελεύθερη ψηφιακή κοινωνία - Τί κάνει την ψηφιακή ενσωμάτωση καλή ή κακή;</h2> + +<p class="center"> <em>Μεταγραφή μιας διάλεξης του Richard M. Stallman<br /> +στο Sciences Po στο Παρίσι, 19 Οκτωβρίου 2011.</em></p> + +<p>(Ένα <a +href="http://audio-video.gnu.org/video/stallman-sciencespo-freesociety.webm">βίντεο</a> +αυτής της διάλεξης είναι διαθέσιμο.)</p> + +<p><strong>Περιεχόμενα</strong></p> + +<ul> + <li><a href="#intro">Εισαγωγή</a></li> + <li><a href="#surveillance">Επιτήρηση</a></li> + <li><a href="#censorship">Λογοκρισία</a></li> + <li><a href="#formats">Περιορισμένες μορφές δεδομένων</a></li> + <li><a href="#proprietary">Λογισμικό που δεν είναι ελεύθερο</a></li> + <li><a href="#four-freedoms">Οι τέσσερις ελευθερίες του ελεύθερου λογισμικού</a></li> + <li><a href="#gnu">Το έργο GNU και το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού</a></li> + <li><a href="#education">Ελεύθερο λογισμικό και εκπαίδευση</a></li> + <li><a href="#services">Διαδικτυακές υπηρεσίες</a></li> + <li><a href="#voting">Υπολογιστές για ψηφοφορίες</a></li> + <li><a href="#sharing">Ο πόλεμος κατά του διαμοιρασμού</a></li> + <li><a href="#arts">Υποστήριξη των τεχνών</a></li> + <li><a href="#rights">Δικαιώματα στον κυβερνοχώρο</a></li> +</ul> + +<h3 id="intro">Εισαγωγή</h3> + +<p>Τα έργα που έχουν ως στόχο την ψηφιακή ενσωμάτωση κάνουν μία μεγάλη +παραδοχή. Υποθέτουν ότι η συμμετοχή σε μία ψηφιακή κοινωνία είναι κάτι καλό· +αυτό όμως δεν είναι απαραιτήτως αλήθεια. Το να ανήκει κανείς σε μία ψηφιακή +κοινωνία μπορεί να είναι καλό ή κακό, αναλόγως εάν εκείνη η ψηφιακή κοινωνία +είναι δίκαιη ή άδικη. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους η ελευθερία μας +υφίσταται επιθέσεις από την ψηφιακή τεχνολογία. Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί +να κάνει τα πράγματα χειρότερα και, όντως, αυτό θα συμβεί, εκτός κι αν +αγωνιστούμε για να το εμποδίσουμε.</p> + +<p>Συνεπώς, αν έχουμε μία άδικη ψηφιακή κοινωνία, θα πρέπει να καταργήσουμε +αυτά τα έργα περί ψηφιακής ενσωμάτωσης και να ξεκινήσουμε έργα για την +ψηφιακή απόσπαση. Θα πρέπει να βγάλουμε τον κόσμο από την ψηφιακή κοινωνία, +αν δε σέβεται την ελευθερία τους· ή θα πρέπει να την αναγκάσουμε να σεβαστεί +την ελευθερία τους.</p> + +<h3 id="surveillance">Επιτήρηση</h3> + +<p>Ποιές είναι οι απειλές; Πρώτον, η επιτήρηση. Οι υπολογιστές είναι το όνειρο +του Στάλιν: αποτελούν ιδεώδη εργαλεία για επιτήρηση, διότι ό,τι κι αν +κάνουμε με τους υπολογιστές, εκείνοι μπορούν να το καταγράφουν. Μπορούν να +καταγράφουν τις πληροφορίες με μία τέλεια δεικτοδοτημένη ερευνήσιμη μορφή σε +μια κεντρική βάση δεδομένων, ιδεώδες για οποιονδήποτε τύραννο που θέλει να +τσακίσει την οποιαδήποτε αντίσταση.</p> + +<p>Η επιτήρηση γίνεται μερικές φορές μέσω των ίδιων μας των υπολογιστών. Για +παράδειγμα, αν έχετε έναν υπολογιστή που τρέχει τα Microsoft Windows, αυτό +το σύστημα κάνει επιτήρηση. Υπάρχουν χαρακτηριστικά μέσα στα Windows τα +οποία αποστέλλουν δεδομένα σε κάποιον διακομιστή. Δεδομένα σχετικά με τη +χρήση του υπολογιστή. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό επιτήρησης ανακαλύφθηκε στο +iPhone πριν λίγους μήνες κι ο κόσμος άρχισε να τ' ονομάζει +“spy-phone”<sup><a href="#TransNote1">[1]</a></sup> Ο Flash +player διαθέτει κι αυτός ένα χαρακτηριστικό επιτήρησης, και το ίδιο κάνει +και το “Swindle” της Amazon. Το ονομάζουν Kindle, αλλά εγώ το +ονομάζω “Swindle,” <em>ο απατεώνας</em>, διότι έχει φτιαχτεί για +να εξαπατά τους χρήστες στο να χάνουν την ελευθερία τους. Αναγκάζει τους +ανθρώπους να ταυτοποιούνται όταν αγοράζουν ένα βιβλίο κι αυτό σημαίνει ότι η +Amazon διαθέτει μια γιγαντιαία λίστα με όλα τα βιβλία που έχει διαβάσει ο +κάθε χρήστης. Μια τέτοια λίστα δεν πρέπει να υπάρχει πουθενά.</p> + +<p>Τα περισσότερα κινητά τηλέφωνα θα αναμεταδώσουν τη θέση τους, υπολογισμένη +μέσω του GPS, με εξ' αποστάσεως εντολή. Η τηλεφωνική εταιρεία συσσωρεύει μια +γιγαντιαία λίστα με τα μέρη όπου έχει βρεθεί ο χρήστης. Ένας Γερμανός +βουλευτής του Κόμματος των Πρασίνων [διόρθωση: ο Malte Spitz ανήκει στο +προσωπικό του Κόμματος των Πρασίνων, δεν είναι εκλεγμένος αξιωματούχος] +ζήτησε από την τηλεφωνική του εταιρεία να του παραδώσει τα δεδομένα που είχε +στη διάθεσή της σχετικά με το που βρισκόταν. Χρειάστηκε να υποβάλλει μήνυση, +χρειάστηκε να πάει στα δικαστήρια για να πάρει αυτή την πληροφορία. Κι όταν +την πήρε, παρέλαβε σαράντα τέσσερις χιλιάδες γεωγραφικές τοποθεσίες, για μία +χρονική περίοδο έξι μηνών! Αυτό είναι παραπάνω από διακόσιες ανά ημέρα! Αυτό +σημαίνει ότι θα μπορούσε κάποιος να σχηματίσει μία πολύ καλή εικόνα για τις +δραστηριότητές του, απλώς κοιτώντας αυτά τα δεδομένα.</p> + +<p>Μπορούμε να σταματήσουμε τους υπολογιστές μας από το να μας παρακολουθούν, +εάν <em>εμείς</em> αποκτήσουμε τον έλεγχο του λογισμικού που τρέχουν. Αλλά +το λογισμικό που τρέχουν αυτοί οι άνθρωποι, δε μπορούν να το ελέγξουν. Είναι +μη-ελεύθερο λογισμικό κι αυτός είναι ο λόγος που διαθέτει κακόβουλα +χαρακτηριστικά, όπως η επιτήρηση. Η επιτήρηση, πάντως, δε γίνεται πάντοτε +μέσω των δικών μας υπολογιστών· γίνεται επίσης και εξ αποστάσεως. Για +παράδειγμα, οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου<sup><a +href="#TransNote1">[2]</a></sup> στην Ευρώπη απαιτείται να διατηρούν τα +δεδομένα για τις Διαδικτυακές επικοινωνίες του χρήστη επί ένα πολύ μεγάλο +διάστημα, για την περίπτωση που το Κράτος αποφασίσει να διερευνήσει εκείνο +το άτομο αργότερα, για οποιονδήποτε λόγο μπορεί να φανταστεί κανείς.</p> + +<p>Μ' ένα κινητό τηλέφωνο… ακόμη κι αν είστε σε θέση να το εμποδίσετε να +μεταδίδει την γεωγραφική σας θέση μέσω GPS, το σύστημα μπορεί να εντοπίσει +τη γεωγραφική θέση του τηλεφώνου κατά προσέγγιση, μέσω της σύγκρισης της +χρονικής στιγμής κατά την οποία καταφθάνουν τα τηλεφωνικά σήματα στους +διάφορους πύργους αναμετάδοσης. Έτσι, λοιπόν, το σύστημα κινητής τηλεφωνίας +μπορεί να κάνει επιτήρηση ακόμη και χωρίς ιδιαίτερη συνεργασία εκ μέρους της +ίδιας της τηλεφωνικής συσκευής.</p> + +<p>Παρομοίως συμβαίνει και με τα ποδήλατα που νοικιάζει ο κόσμος στο Παρίσι. Το +σύστημα γνωρίζει, ασφαλώς, από που παίρνετε το ποδήλατο και γνωρίζει και που +επιστρέφετε το ποδήλατο, κι άκουσα επίσης αναφορές ότι παρακολουθεί και την +πορεία των ποδηλάτων κατά τις διάφορες μετακινήσεις τους. Συνεπώς, δεν είναι +κάτι που να μπορούμε πραγματικά να το εμπιστευθούμε.</p> + +<p>Υπάρχουν όμως και συστήματα που δεν έχουν καμία σχέση με εμάς και που +υπάρχουν μόνο για να μας παρακολουθούν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για +παράδειγμα, παρακολουθείται όλη η κυκλοφοριακή κίνηση. Όλες οι μετακινήσεις +ενός αυτοκινήτου καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο και το Κράτος μπορεί να +το εντοπίσει σε πραγματικό χρόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με κάμερες στο πλάι του +δρόμου.</p> + +<p>Τώρα, ο μόνος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να εμποδίσουμε την επιτήρηση που +γίνεται εξ αποστάσεως, ή από συστήματα άσχετα μ' εμάς, είναι μέσω πολιτικής +δράσης εναντίον της αυξημένης κυβερνητικής δύναμης να εντοπίζει και να +παρακολουθεί τον καθένα, που σημαίνει, ασφαλώς, ότι πρέπει ν' απορρίψουμε +οποιεσδήποτε δικαιολογίες κι αν μας παρουσιάσουν. Kαμία δικαιολογία δεν +είναι έγκυρη για να φτιάχνουν τέτοια συστήματα—που να μπορούν να +παρακολουθούν τον καθένα.</p> + +<p>Σε μια ελεύθερη κοινωνία, όταν βγαίνετε σε δημόσιο χώρο, δεν μπορεί να σας +παρασχεθούν εγγυήσεις περί ανωνυμίας. Μπορεί να σας αναγνωρίσει κάποιος και +να σας θυμάται. Κι αυτό το άτομο μπορεί, αργότερα, να πει ότι σας είδε να +βρίσκεστε στο τάδε μέρος. Αυτές οι πληροφορίες, όμως, είναι διάχυτες. Δεν +συναρμόζονται με βολικό τρόπο, ώστε να εντοπίζονται οι πάντες και να μπορεί +να διερευνηθεί τι έκαναν. Χρειάζεται πολλή δουλειά για να συγκεντρωθούν +αυτές οι πληροφορίες, κι έτσι αυτό γίνεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όταν +είναι απαραίτητο.</p> + +<p>Η ψηφιακή επιτήρηση, όμως, καθιστά εφικτή την κεντρική συγκέντρωση και +δεικτοδότηση όλων αυτών των πληροφοριών, ούτως ώστε ένα άδικο καθεστώς να +μπορεί να τις βρει όλες και να βρει τα πάντα για τον καθένα. Αν ένας +δικτάτορας έρθει στην εξουσία, πράγμα που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε, +τότε ο κόσμος το συνειδητοποιεί αυτό κι αναγνωρίζει πως δεν θα πρέπει να +επικοινωνούν με άλλους αντιφρονούντες με τρόπους που το Κράτος θα μπορούσε +να ανακαλύψει. Αν όμως ο δικτάτορας διαθέτει αποθηκευμένες καταγραφές +αρκετών ετών σχετικά με το το ποιος μιλά με ποιον, τότε θα είναι πολύ αργά +για να παρθούν οποιεσδήποτε προφυλάξεις, διότι έχει ήδη όλα όσα χρειάζεται +για να καταλάβει ότι: “Εντάξει, αυτός ο τύπος είναι ένας αντιφρονών +και μίλησε μ' εκείνον. Ίσως είναι κι εκείνος αντιφρονών, επίσης. Ίσως θα +πρέπει να τον συλλάβουμε και να τον βασανίσουμε.”</p> + +<p>Άρα, πρέπει να οργανώσουμε εκστρατείες ενημέρωσης για να θέσουμε ένα τέλος +στην ψηφιακή επιτήρηση <em>τώρα</em>. Δεν μπορείτε να περιμένετε μέχρι να +προκύψει πρώτα ένας δικτάτορας και να έχει τότε πραγματικά σημασία. Εξ' +άλλου, δε χρειάζεται μία αναμφισβήτητη δικτατορία για ν' αρχίσει η επίθεση +στα ανθρώπινα δικαιώματα.</p> + +<p>Δεν θα μπορούσα να ονομάσω ακριβώς την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου +δικτατορία. Δεν είναι όμως και πολύ δημοκρατική κι ένας τρόπος με τον οποίο +συντρίβει τη δημοκρατία, είναι η χρήση επιτήρησης. Πριν λίγα χρόνια, κάποιοι +άνθρωποι νόμιζαν πως πήγαιναν σε μία διαμαρτυρία· επρόκειτο να +διαδηλώσουν. Συνελήφθησαν πριν καν φτάσουν εκεί, διότι το αυτοκίνητό τους +εντοπίσθηκε από αυτό το πανταχού παρόν σύστημα εντοπισμού αυτοκινήτων.</p> + +<h3 id="censorship">Λογοκρισία</h3> + +<p>Η δεύτερη απειλή είναι η λογοκρισία. Η λογοκρισία δεν είναι κάτι το +καινούργιο, υπήρχε πολύ πριν τους υπολογιστές. Πριν, όμως από 15 χρόνια +σκεφτόμασταν ότι το Διαδίκτυο θα μας προστάτευε από τη λογοκρισία, ότι θα +νικούσε τη λογοκρισία. Τότε, η Κίνα και κάποιες ακόμη προφανείς τυραννίες, +κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να επιβάλλουν λογοκρισία στο Διαδίκτυο +και, τότε, εμείς είπαμε: “εντάξει, δεν είναι και καμιά έκπληξη, τι +άλλο θα έκαναν κυβερνήσεις σαν κι' αυτή;”</p> + +<p>Σήμερα, όμως, βλέπουμε την επιβολή λογοκρισίας σε χώρες τις οποίες δε +σκεφτόμαστε συνήθως σαν δικτατορίες, όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο +Βασίλειο, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Δανία…</p> + +<p>Όλες διαθέτουν συστήματα παρεμπόδισης της πρόσβασης σε κάποιες +ιστοσελίδες. Η Δανία καθιέρωσε ένα σύστημα που εμποδίζει την πρόσβαση σε +έναν μακρύ κατάλογο ιστοσελίδων, ο οποίος ήταν μυστικός. Δεν επιτρεπόταν +στους πολίτες να γνωρίζουν πως η κυβέρνηση τους λογόκρινε, αλλά ο κατάλογος +διέρρευσε και δημοσιεύτηκε στο WikiLeaks. Σ' εκείνο το σημείο, η Δανία +πρόσθεσε και την ιστοσελίδα του WikiLeaks στον κατάλογο με τις +λογοκρινόμενες ιστοσελίδες. Κατ' αυτό τον τρόπο, όλος ο υπόλοιπος κόσμος +μπορεί να μάθει για το πως λογοκρίνονται οι Δανοί, αλλά οι ίδιοι οι Δανοί +δεν επιτρέπεται να το ξέρουν.</p> + +<p>Πριν λίγους μήνες, η Τουρκία, που υποστηρίζει πως σέβεται μερικά ανθρώπινα +δικαιώματα, ανακοίνωσε ότι ο κάθε χρήστης του Διαδικτύου θα έχει να επιλέξει +ανάμεσα στη λογοκρισία και στην παραπάνω λογοκρισία. Μπορούν να διαλέξουν +από τέσσερα διαφορετικά επίπεδα λογοκρισίας! Μόνο που η ελευθερία δεν +περιλαμβάνεται σε καμία από τις επιλογές.</p> + +<p>Η Αυστραλία θέλησε να εφαρμόσει ένα φιλτράρισμα του Διαδικτύου, αλλά τελικά +αυτό εμποδίστηκε. Ωστόσο η Αυστραλία έχει ένα διαφορετικό είδος λογοκρισίας: +έχει λογοκρισία των συνδέσμων. Δηλαδή, αν ένας ιστότοπος στην Αυστραλία έχει +ένα σύνδεσμο σε κάποια λογοκριμένη ιστοσελίδα εκτός Αυστραλίας, τότε αυτός +που βρίσκεται στην Αυστραλία μπορεί να τιμωρηθεί. Η οργάνωση Electronic +Frontier Australia, που είναι μία οργάνωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων +δικαιωμάτων στον ψηφιακό χώρο της Αυστραλίας, δημοσίευσε ένα σύνδεσμο προς +έναν ξένο πολιτικό ιστότοπο. Διατάχθηκε να διαγράψει το σύνδεσμο ή ν' +αντιμετωπίσει μία ποινή $11.000 ανά ημέρα. Έτσι διέγραψαν το σύνδεσμο, τι +άλλο θα μπορούσαν να κάνουν; Αυτό είναι ένα πολύ σκληρό σύστημα λογοκρισίας.</p> + +<p>Στην Ισπανία, η λογοκρισία που υιοθετήθηκε νωρίτερα αυτό το έτος, επιτρέπει +σε κρατικούς αξιωματούχους να κλείνουν αυθαιρέτως έναν ιστότοπο στην +Ισπανία, ή να επιβάλλουν φιλτράρισμα για να εμποδίζουν την πρόσβαση προς +έναν ιστότοπο εκτός Ισπανίας. Μπορούν, μάλιστα, να το κάνουν αυτό χωρίς +κανενός είδους δίκη. Αυτό απετέλεσε και ένα από τα κίνητρα των +<cite>Indignados</cite>, που διαδήλωναν στους δρόμους.</p> + +<p>Υπήρξαν, επίσης, διαμαρτυρίες και στους δρόμους της Τουρκίας, μετά από +εκείνη την ανακοίνωση, αλλά η κυβέρνηση αρνήθηκε ν' αλλάξει την πολιτική +της.</p> + +<p>Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι μία χώρα που επιβάλλει λογοκρισία στο Διαδίκτυο, +δεν είναι μία ελεύθερη χώρα. Ούτε και πρόκειται για μία νόμιμη κυβέρνηση.</p> + +<h3 id="formats">Περιορισμένες μορφές δεδομένων</h3> + +<p>Η επόμενη απειλή κατά της ελευθερίας μας προέρχεται από μορφές δεδομένων που +περιορίζουν τους χρήστες.</p> + +<p>Ορισμένες φορές αυτό συμβαίνει επειδή η μορφή είναι μυστική. Υπάρχουν πολλά +προγράμματα εφαρμογών που αποθηκεύουν τα δεδομένα του χρήστη σε μία μυστική +μορφή αρχείου, που έχει σκοπό να εμποδίσει τον χρήστη να πάρει αυτά τα +δεδομένα και να τα χρησιμοποιήσει με κάποιο άλλο πρόγραμμα. Ο στόχος είναι +να εμποδιστεί η διαλειτουργικότητα.</p> + +<p>Τώρα, προφανώς, αν ένα πρόγραμμα εφαρμόζει μια μυστική μορφή αρχείων, αυτό +συμβαίνει διότι το πρόγραμμα δεν είναι ελεύθερο λογισμικό. Αυτό, λοιπόν, +αποτελεί ένα ακόμη είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού. Η επιτήρηση είναι ένα +είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού που μπορείτε να βρείτε σε μερικά +μη-ελεύθερα προγράμματα· η χρήση μυστικών μορφών αρχείων για να +περιορίζονται οι χρήστες είναι ένα άλλο είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού +που, επίσης, μπορείτε να βρείτε σε μερικά μη-ελεύθερα προγράμματα.</p> + +<p>Αν, όμως, έχετε ένα ελεύθερο πρόγραμμα που χειρίζεται μια συγκεκριμένη μορφή +αρχείων, <em>αυτομάτως</em> η μορφή αυτή δεν είναι μυστική. Αυτό το είδος +κακόβουλου χαρακτηριστικού μπορεί να υπάρχει μόνο σ' ένα μη-ελεύθερο +πρόγραμμα. Θεωρητικά, θα μπορούσαν να υπάρχουν χαρακτηριστικά επιτήρησης +ακόμη και σ' ένα ελεύθερο πρόγραμμα, αλλά στην πράξη κάτι τέτοιο δεν το +βλέπετε να συμβαίνει. Διότι οι ίδιοι οι χρήστες θα το διόρθωναν. Στους +χρήστες δεν θα άρεσε αυτό, και για το λόγο αυτό θα το διόρθωναν.</p> + +<p>Σε κάθε περίπτωση, βρίσκουμε επίσης μυστικές μορφές δεδομένων σε χρήση για +τη δημοσίευση έργων. Μπορείτε να βρείτε μυστικές μορφές δεδομένων σε χρήση +για έργα ήχου, όπως για μουσική, για βίντεο, για βιβλία… Κι αυτές οι +μυστικές μορφές είναι γνωστές ως Διαχείριση Ψηφιακών Περιορισμών<sup><a +href="#TransNote3">[3]</a></sup>, ή DRM, ή ως ψηφιακές χειροπέδες <em>(les +menottes numériques)</em><sup><a href="#TransNote3">[4]</a></sup>.</p> + +<p>Έτσι, τα έργα δημοσιεύονται σε μυστικές μορφές δεδομένων, για να μπορούν να +τα παίξουν μόνο τα ιδιόκτητα προγράμματα, έτσι ώστε αυτά τα ιδιόκτητα +προγράμματα να μπορούν να έχουν το κακόβουλο χαρακτηριστικό του περιορισμού +των χρηστών, εμποδίζοντάς τους να κάνουν κάτι που θα τους ερχότανε φυσικό να +κάνουν.</p> + +<p>Αυτό, μάλιστα, χρησιμοποιείται ακόμη κι από Δημόσιους φορείς για να +επικοινωνούν με τον κόσμο. Για παράδειγμα, η Ιταλική δημόσια τηλεόραση +καθιστά τα προγράμματά της διαθέσιμα στο Διαδίκτυο υπό μία μορφή που λέγεται +VC-1, που υποτίθεται ότι είναι ένα πρότυπο, αλλά είναι ένα μυστικό +πρότυπο. Τώρα, δεν μπορώ να φαντασθώ πως, οποιοσδήποτε δημοσίως +υποστηριζόμενος φορέας θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη χρήση μιας μυστικής +μορφής για να επικοινωνεί με το κοινό. Αυτό θα έπρεπε να θεωρείται +παράνομο. Πράγματι, νομίζω ότι κάθε χρήση της Διαχείρισης Ψηφιακών +Περιορισμών θα έπρεπε να κηρυχτεί παράνομη. Δεν θα πρέπει να επιτρέπεται σε +καμία εταιρεία να το κάνει αυτό.</p> + +<p>Υπάρχουν επίσης και μορφές που δεν είναι μυστικές αλλά που θα μπορούσαν +κάλλιστα να θεωρηθούν ως μυστικές, όπως για παράδειγμα το Flash. Η μορφή +Flash δεν είναι πραγματικά μυστική, αλλά η Adobe συνεχίζει να φτιάχνει νέες +εκδόσεις, που είναι διαφορετικές, με ρυθμό γρηγορότερο από όσο μπορεί +οποιοσδήποτε άλλος να διατηρήσει και να φτιάξει ελεύθερο λογισμικό που να +μπορεί να παίξει αυτά τα αρχεία· έτσι έχει σχεδόν το ίδιο αποτέλεσμα με το +να ήταν μυστική.</p> + +<p>Υπάρχουν, έπειτα, οι μορφές που καλύπτονται από πατέντες, όπως η μορφή MP3 +για τον ήχο. Είναι κακό να διανέμονται αρχεία ήχου σε μορφή αρχείων +MP3. Υπάρχει ελεύθερο λογισμικό που μπορεί να χειρισθεί τη μορφή MP3, να την +παίξει και να τη δημιουργήσει, αλλά επειδή είναι πατενταρισμένη σε πολλές +χώρες, πολλοί διανομείς ελεύθερου λογισμικού δεν τολμούν να συμπεριλάβουν +αυτά τα προγράμματα. Έτσι, αν διανέμουν το σύστημα GNU+Linux, το σύστημά +τους δεν περιλαμβάνει έναν player για τα MP3. Ως αποτέλεσμα, όταν κάποιος +διανέμει μουσική σε MP3, αυτό σημαίνει ότι ασκεί πίεση στον κόσμο να μη +χρησιμοποιεί το GNU/Linux. Αν είστε ειδικός, τότε, σίγουρα, θα μπορέσετε να +βρείτε ένα ελεύθερο λογισμικό και να το εγκαταστήσετε, αλλά υπάρχουν πάρα +πολλοί μη ειδικοί οι οποίοι μπορούν, μόνο, να δουν ότι εγκατέστησαν μία +έκδοση του GNU/Linux που δεν διαθέτει αυτό το λογισμικό και δεν παίζει τα +αρχεία MP3, και θεωρούν ότι είναι σφάλμα του συστήματος. Δεν αντιλαμβάνονται +ότι είναι ένα σφάλμα του MP3. Αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα.</p> + +<p>Συνεπώς, αν θέλετε να υποστηρίξετε την ελευθερία, μη διανέμετε αρχεία +MP3. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σας λέω ότι αν καταγράφετε την ομιλία +μου και θέλετε να διανείμετε αντίγραφα, μη το κάνετε σε μία πατενταρισμένη +μορφή αρχείων σαν το MPEG-2, ή το MPEG-4, ή το MP3. Χρησιμοποιείστε μια +μορφή φιλική προς το ελεύθερο λογισμικό, όπως η μορφή Ogg ή WebM. Και +παρεμπιπτόντως, αν πρόκειται να διανείμετε αντίγραφα της καταγραφής, +παρακαλώ βάλτε επάνω τους την Άδεια Creative Commons-No derivatives. Αυτή +είναι μία δήλωση περί των προσωπικών μου απόψεων. Αν επρόκειτο για μία +παράδοση ενός μαθήματος, εάν προοριζόταν για διδακτικούς σκοπούς, τότε θα +όφειλαν να είναι ελεύθερα, αλλά όταν πρόκειται για δηλώσεις απόψεων, τότε +διαφέρει.</p> + +<h3 id="proprietary">Λογισμικό που δεν είναι ελεύθερο</h3> + +<p>Αυτό, τώρα, με οδηγεί στην επόμενη απειλή, που προέρχεται από λογισμικό το +οποίο δεν ελέγχουν οι χρήστες. Με άλλα λόγια: λογισμικό που δεν είναι +ελεύθερο, που δεν είναι <cite>libre</cite>. Σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο, +τα Γαλλικά είναι σαφέστερα από τα Αγγλικά. Η Αγγλική λέξη free σημαίνει +<cite>libre</cite> αλλά και <cite>δωρεάν</cite>, αλλά εκείνο που εννοώ όταν +λέω “ελεύθερο λογισμικό” είναι <cite>logiciel libre</cite>. Δεν +εννοώ <cite>δωρεάν</cite>. Δεν μιλάω για την τιμή. Το θέμα της τιμής είναι +ένα παράπλευρο ζήτημα, απλώς μια λεπτομέρεια, διότι δεν έχει σημασία από +ηθική άποψη. Ξέρετε, αν έχω ένα αντίγραφο ενός προγράμματος και σας το +πουλήσω έναντι ενός ή εκατό ευρώ, ποιος νοιάζεται; Γιατί θα έπρεπε να +σκεφθεί ο οποιοσδήποτε ότι αυτό είναι κάτι καλό ή κακό; Ας υποθέσουμε ότι +σας το έδινα <cite>δωρεάν</cite>… και πάλι, ποιός νοιάζεται; Αλλά το +κατά πόσο αυτό το πρόγραμμα σέβεται την ελευθερία σας, αυτό έχει σημασία!</p> + +<p>Έτσι, ελεύθερο λογισμικό είναι το λογισμικό που σέβεται την ελευθερία των +χρηστών. Τι σημαίνει αυτό; Σε τελευταία ανάλυση, υπάρχουν μόνο δύο +δυνατότητες με το λογισμικό: είτε οι χρήστες ελέγχουν το πρόγραμμα, ή το +πρόγραμμα ελέγχει τους χρήστες. Αν οι χρήστες έχουν κάποιες βασικές +ελευθερίες, τότε <em>αυτοί</em> ελέγχουν το πρόγραμμα κι αυτές οι ελευθερίες +αποτελούν το κριτήριο για το ελεύθερο λογισμικό. Αν, όμως, οι χρήστες +<em>δεν</em> έχουν πλήρως αυτές τις βασικές ελευθερίες, τότε το πρόγραμμα +ελέγχει τους χρήστες. Κάποιος, όμως, ελέγχει αυτό το πρόγραμμα κι έτσι, μέσω +αυτού, αποκτά <em>ισχύ</em> επί των χρηστών. </p> + +<p>Συνεπώς, ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα αποτελεί ένα εργαλείο που παρέχει σε +κάποιον <em>ισχύ</em> επί πολλών άλλων ανθρώπων κι αυτή είναι μία άδικη +μορφή ισχύος, που κανένας δεν θα έπρεπε ποτέ να διαθέτει. Αυτός είναι ο +λόγος που το μη-ελεύθερο λογισμικό <cite>(ΣτΜ—παρένθεση στα Γαλλικά: +το ιδιόκτητο λογισμικό, που στερεί την ελευθερία)</cite>, το ιδιόκτητο +λογισμικό, αποτελεί μια αδικία και δεν θα έπρεπε να υπάρχει· διότι αφήνει +τους χρήστες δίχως ελευθερία.</p> + +<p>Τώρα, ο προγραμματιστής που ελέγχει το πρόγραμμα, νοιώθει συχνά τον πειρασμό +να εισαγάγει κακόβουλα χαρακτηριστικά για την <em>περαιτέρω</em> +εκμετάλλευση και κατάχρηση αυτών των χρηστών. Νοιώθει αυτό τον πειρασμό, +διότι ξέρει ότι μπορεί να μείνει ατιμώρητος: αφού το πρόγραμμά του ελέγχει +τους χρήστες κι εκείνοι δεν έχουν κανέναν έλεγχο επί του προγράμματος, αν +εισαγάγει ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό μέσα του, οι χρήστες δεν μπορούν να +το διορθώσουν. Δεν μπορούν να απομακρύνουν το κακόβουλο χαρακτηριστικό.</p> + +<p>Σας μίλησα ήδη για τα δύο είδη κακόβουλων χαρακτηριστικών: τα χαρακτηριστικά +επιτήρησης, όπως αυτά που απαντώνται στα Windows, και στο Iphone και το +Flash player, και το “Swindle”. Και υπάρχουν, επίσης, +χαρακτηριστικά για να περιορίζουν τους χρήστες, που λειτουργούν με μυστικές +μορφές δεδομένων, κι εκείνα απαντώνται στα Windows, το Macintosh, το Iphone, +τον Flash player, το Amazon “Swindle”, το Playstation 3 και σε +πλήθος άλλων προγραμμάτων.</p> + +<p>Το άλλο είδος κακόβουλου χαρακτηριστικού είναι η κερκόπορτα<sup><a +href="#TransNote5">[5]</a></sup>. Αυτό σημαίνει ότι κάτι μέσα σ' εκείνο το +πρόγραμμα περιμένει απομακρυσμένες εντολές και τις υπακούει, κι εκείνες οι +εντολές μπορούν να κακομεταχειριστούν τον χρήστη. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν +κερκόπορτες στα Windows, στο Iphone, στο Amazon Swindle. Το Swindle της +Amazon έχει μία κερκόπορτα που μπορεί εξ αποστάσεως να διαγράφει +βιβλία. Αυτό το γνωρίζουμε από απλή παρατήρηση, διότι η Amazon το έκανε: το +2009, η Amazon διέγραψε εξ αποστάσεως χιλιάδες αντίτυπα ενός ιδιαίτερου +βιβλίου. Επρόκειτο για εγκεκριμένα αντίτυπα, που ο κόσμος είχε αγοράσει απ' +ευθείας από την Amazon, και άρα η Amazon ήξερε ακριβώς που βρισκόταν, που +είναι και ο λόγος που η Amazon γνώριζε που ακριβώς να στείλει τις εντολές +για τη διαγραφή αυτών των βιβλίων. Ξέρετε ποιό βιβλίο διέγραψε η Amazon; Το +<em>1984</em>, του George Orwell. [γέλια στο ακροατήριο] Είναι ένα βιβλίο +που θα έπρεπε να διαβάσει ο καθένας, διότι πραγματεύεται ένα ολοκληρωτικό +κράτος που έκανε πράγματα όπως η διαγραφή βιβλίων που δεν του άρεσαν. Ο +καθένας θα πρέπει να το διαβάσει, αλλά όχι με το Amazon Swindle. [γέλια στο +ακροατήριο]</p> + +<p>Τέλος πάντων, τα κακόβουλα χαρακτηριστικά είναι παρόντα στα πλέον +διαδεδομένα μη-ελεύθερα προγράμματα, αλλά είναι σπάνια στο ελεύθερο +λογισμικό, διότι με το ελεύθερο λογισμικό οι χρήστες έχουν τον έλεγχο: +μπορούν να διαβάσουν τον πηγαίο κώδικα και μπορούν να τον αλλάξουν. Έτσι, +ακόμη κι αν υπήρχε ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό, κάποιος θα το έπαιρνε +χαμπάρι, αργά ή γρήγορα, και θα το διόρθωνε. Αυτό θα πει ότι όποιος +σκέπτεται να εισαγάγει ένα κακόβουλο χαρακτηριστικό, δεν θα το βρίσκει και +τόσο ελκυστικό, αφού ξέρει ότι μπορεί να τη γλυτώσει για λίγο καιρό, αλλά +στο τέλος κάποιος θα το εντοπίσει, θα το διορθώσει, και όλοι θα χάσουν την +εμπιστοσύνη τους προς τον ένοχο. Δεν είναι και τόσο ελκυστικό όταν ξέρεις +ότι πρόκειται να αποτύχεις. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο βρίσκουμε ότι τα +κακόβουλα χαρακτηριστικά είναι σπάνια στο ελεύθερο λογισμικό, ενώ είναι +συχνά στο ιδιόκτητο λογισμικό.</p> + +<h3 id="four-freedoms">Οι τέσσερις ελευθερίες του ελεύθερου λογισμικού</h3> + +<p>Οι βασικές ελευθερίες είναι τέσσερις:</p> + +<ul> + <li>Ελευθερία 0 είναι η ελευθερία να εκτελείς το πρόγραμμα όπως σου αρέσει.</li> + <li>Ελευθερία 1 είναι η ελευθερία να μελετάς τον πηγαίο κώδικα και να τον +αλλάζεις, ώστε το πρόγραμμα να εκτελεί τις υπολογιστικές σου εργασίες όπως +θέλεις εσύ.</li> + <li>Ελευθερία 2 είναι η ελευθερία να βοηθάς τους άλλους. Αυτή είναι η ελευθερία +να φτιάχνεις ακριβή αντίγραφα και να τα αναδιανέμεις όταν το επιθυμείς.</li> + <li>Ελευθερία 3 είναι η ελευθερία να συνεισφέρεις στην κοινότητά σου. Αυτή είναι +η ελευθερία να φτιάχνεις αντίγραφα των τροποποιημένων σου εκδόσεων, εάν +έκανες κάποιες, και να τις αναδιανέμεις σε άλλους, όταν το επιθυμείς.</li> +</ul> + +<p>Αυτές οι ελευθερίες, για να είναι επαρκείς, πρέπει να μπορούν να είναι +εφαρμόσιμες σε όλες τις δραστηριότητες της ζωής. Για παράδειγμα, αν λέει: +“Αυτό είναι ελεύθερο για ακαδημαϊκή χρήση,” δεν είναι +ελεύθερο. Διότι είναι πολύ περιορισμένο. Δεν εφαρμόζεται σε όλους τους +τομείς της ζωής. Ειδικά, αν ένα πρόγραμμα είναι ελεύθερο, αυτό σημαίνει ότι +μπορεί να τροποποιείται και να αναδιανέμεται εμπορικά, καθώς το εμπόριο +αποτελεί ένα τομέα της ζωής, μία δραστηριότητα της ζωής. Κι αυτή η ελευθερία +πρέπει να μπορεί να εφαρμόζεται σε όλες τις δραστηριότητες.</p> + +<p>Τώρα, φυσικά, δεν είναι απαραίτητο να κάνει κανείς οποιοδήποτε απ' όλα αυτά +τα πράγματα. Το θέμα είναι ότι είστε ελεύθεροι να τα κάνετε, αν το +επιθυμείτε, όταν το επιθυμείτε. Αλλά ποτέ δεν είστε υποχρεωμένοι να τα +κάνετε. Δεν απαιτείται να κάνετε τίποτε απ' όλα αυτά. Δεν είναι απαραίτητο +να τρέχετε το πρόγραμμα. Δεν επιβάλλεται να μελετήσετε ή να αλλάξετε τον +πηγαίο κώδικα. Δεν είναι υποχρεωτικό να φτιάξετε οποιαδήποτε αντίγραφα. Δεν +χρειάζεται να διανείμετε τις τροποποιημένες σας εκδόσεις. Το θέμα είναι ότι +θα πρέπει να έχετε την ελευθερία να κάνετε αυτά τα πράγματα, <em>αν το +επιθυμείτε</em>.</p> + +<p>Τώρα, η ελευθερία υπ' αριθμόν 1, η ελευθερία να μελετάτε και να αλλάζετε τον +πηγαίο κώδικα, για να κάνετε το πρόγραμμα να εκτελεί τις υπολογιστικές σας +εργασίες όπως θέλετε εσείς, περιλαμβάνει και κάτι που μπορεί να μην είναι +και τόσο προφανές με μία πρώτη ματιά. Αν το πρόγραμμα έρχεται μέσα σ' ένα +προϊόν κι ένας προγραμματιστής μπορεί να προσφέρει μία αναβάθμιση που θα +τρέχει, τότε πρέπει να είστε σε θέση να μπορείτε να κάνετε την δικιά σας +έκδοση να τρέχει μέσα σ' εκείνο το προϊόν. Αν το προϊόν μπορεί να τρέχει +μόνο τις εκδόσεις του προγραμματιστή και αρνείται να τρέξει τις δικές σας, +το εκτελέσιμο σ' εκείνο το προϊόν δεν είναι ελεύθερο λογισμικό. Ακόμη κι αν +μεταγλωττίστηκε από ελεύθερο πηγαίο κώδικα, δεν είναι ελεύθερο διότι εσείς +δεν έχετε την ελευθερία να κάνετε αυτό το πρόγραμμα να εκτελέσει τις +υπολογιστικές σας εργασίες όπως επιθυμείτε εσείς. Άρα, η ελευθερία υπ' +αριθμόν 1 πρέπει να είναι πραγματική, και όχι μόνο θεωρητική. Πρέπει να +περιλαμβάνει την ελευθερία να χρησιμοποιείτε τη δικιά σας έκδοση, και όχι +απλώς την ελευθερία να μπορείτε να φτιάξετε κάποιον πηγαίο κώδικα που δεν θα +τρέχει.</p> + +<h3 id="gnu">Το Έργο GNU και το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού</h3> + +<p>Ξεκίνησα το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού το 1983, όταν ανακοίνωσα το +σχέδιο ανάπτυξης ενός ελεύθερου λογισμικού λειτουργικού συστήματος, του +οποίου το όνομα είναι GNU. Τώρα το GNU, το όνομα GNU, είναι ένα αστείο· +επειδή μέρος του πνεύματος των χάκερ είναι να διασκεδάζετε ακόμη κι όταν +κάνετε κάτι <em>πολύ</em> σοβαρό. Τώρα, δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτε το πιο +σοβαρά σημαντικό από το να υπερασπίζεσαι την ελευθερία.</p> + +<p>Αυτό, όμως, δεν σήμαινε ότι δεν μπορούσα να δώσω στο σύστημά μου ένα όνομα +που να 'ναι αστείο. Το GNU, λοιπόν, είναι ένα αστείο διότι πρόκειται για +ένα αναδρομικό ακρώνυμο, και σημαίνει ότι το “GNU δεν είναι +Unix” (GNU's Not Unix), συνεπώς G.N.U.: GNU’s Not Unix. Έτσι, το +γράμμα G στο όνομα GNU αναφέρεται στο GNU.</p> + +<p>Τώρα, στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μία παράδοση της εποχής εκείνης. Η +παράδοση αυτή έλεγε: αν υπάρχει ένα υφιστάμενο πρόγραμμα και έγραφες κάτι +παρόμοιο με αυτό, που να εμπνέεται από αυτό, τότε θα μπορούσες να αποδώσεις +την τιμή της αναγνώρισης (credit) δίνοντας στο πρόγραμμά σου ένα όνομα που +να αποτελεί ένα αναδρομικό ακρώνυμο, το οποίο να διευκρινίζει ότι δεν +επρόκειτο για το άλλο. Έτσι, απέδωσα αναγνώριση προς το Unix, για τις +τεχνικές ιδέες του Unix, αλλά με το όνομα GNU, διότι αποφάσισα να φτιάξω το +GNU σαν ένα Unix-οειδές σύστημα, με τις ίδιες εντολές, τις ίδιες κλήσεις +συστήματος, ώστε να μπορούν οι άνθρωποι που χρησιμοποιούσαν το Unix να +αλλάξουν εύκολα.</p> + +<p>Ο λόγος, όμως, που αναπτύξαμε το GNU, αυτός ήταν πραγματικά μοναδικός. Το +GNU είναι το μόνο λειτουργικό σύστημα, από όσο γνωρίζω, που αναπτύχθηκε ποτέ +ως σήμερα, με σκοπό την ελευθερία. Όχι με τεχνικά κίνητρα, όχι με εμπορικά +κίνητρα. Το GNU γράφτηκε για τη <em>δικιά σας</em> ελευθερία. Διότι χωρίς +ένα ελεύθερο λειτουργικό σύστημα, είναι αδύνατον να έχει κανείς ελευθερία +και να χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή. Και δεν υπήρχε κανένα τέτοιο, κι εγώ +ήθελα να έχει ο κόσμος ελευθερία, άρα ήταν δική μου υπόθεση το να γράψω ένα +σαν κι' αυτό.</p> + +<p>Στις μέρες μας υπάρχουν εκατομμύρια χρηστών του λειτουργικού συστήματος GNU +και οι περισσότεροι από αυτούς δεν <em>γνωρίζουν</em> πως χρησιμοποιούν το +λειτουργικό σύστημα GNU, επειδή υπάρχει μία διαδεδομένη πρακτική που δεν +είναι ωραία. Ο κόσμος αποκαλεί το σύστημα “Linux”. Πολλοί το +λένε έτσι, αλλά άλλοι πάλι όχι, κι ελπίζω εσείς να είστε ένας από +αυτούς. Παρακαλώ, αφού εμείς το αρχίσαμε αυτό, αφού εμείς γράψαμε το +μεγαλύτερο τμήμα του κώδικα, κάντε και σε εμάς μια ισάξια αναφορά, παρακαλώ +ν' αποκαλείτε το σύστημα “GNU+Linux,” ή “GNU/Linux.” +Δεν είναι πολύ αυτό που ζητάμε.</p> + +<p>Υπάρχει, όμως, κι ένας άλλος λόγος για να το πράξετε αυτό. Προέκυψε ότι το +άτομο που έγραψε το Linux, που είναι ένα συστατικό του συστήματος όπως το +χρησιμοποιούμε σήμερα, δεν συμφωνεί με το κίνημα του ελεύθερου +λογισμικού. Έτσι, λοιπόν, αν κι εσείς αποκαλείτε όλο το σύστημα Linux, +οδηγείτε ως αποτέλεσμα τους ανθρώπους προς τις δικές του ιδέες, και μακριά +από τις δικές μας ιδέες. Διότι δεν πρόκειται να τους πει ότι τους αξίζει η +ελευθερία. Θα τους πει ότι του αρέσει το πρακτικό, το αξιόπιστο, το ισχυρό +λογισμικό. Θα πει στους ανθρώπους ότι αυτές είναι οι σημαντικές αξίες.</p> + +<p>Αν, όμως, εσείς τους πείτε ότι το σύστημα είναι GNU+Linux—το +λειτουργικό σύστημα GNU μαζί με τον πυρήνα Linux—τότε εκείνοι θα +μάθουν για μας και, τότε, μπορεί ενδεχομένως ν' ακούσουν αυτό που λέμε: +αξίζετε την ελευθερία. Κι αφού η ελευθερία θα χαθεί αν δεν την +υπερασπίζουμε—θα υπάρχει πάντα ένας Σαρκοζί για να την +αφαιρέσει—πρέπει προπάντων να διδάξουμε τον κόσμο να απαιτεί την +ελευθερία, να είναι προετοιμασμένοι να σταθούν προς υπεράσπιση της +ελευθερίας τους την επόμενη φορά που κάποιος θα απειλεί να την αφαιρέσει.</p> + +<p>Στην εποχή μας, μπορείς να καταλάβεις ποιος δεν επιθυμεί να συζητά αυτές τις +ιδέες περί ελευθερίας, διότι δεν λένε <cite>ελεύθερο λογισμικό</cite>. Δεν +λένε <cite>ελεύθερο</cite>, λένε “ανοικτός κώδικας”. Αυτός ο +όρος επινοήθηκε από τους ανθρώπους σαν τον κ. Torvalds, οι οποίοι θα +προτιμούσαν να μην εγείρονται καν αυτά τα ηθικά θέματα. Συνεπώς, ο τρόπος με +τον οποίο θα μπορούσατε να μας βοηθήσετε να τα θέσουμε, είναι λέγοντας +<cite>ελεύθερο</cite>. Ξέρετε, εξαρτάται από εσάς το τι θέση θα πάρετε, +είστε ελεύθεροι να λέτε αυτό που νομίζετε. Αν συμφωνείτε μαζί τους, μπορείτε +να λέτε ανοικτός κώδικας. Αν συμφωνείτε μαζί μας, τότε δείξτε το, πέστε +<cite>ελεύθερο</cite>!</p> + +<h3 id="education">Ελεύθερο λογισμικό κι εκπαίδευση</h3> + +<p>Τώρα, το πιο σημαντικό σημείο για το ελεύθερο λογισμικό είναι ότι τα σχολεία +<em>πρέπει</em> να διδάσκουν αποκλειστικά ελεύθερο λογισμικό. Όλα τα επίπεδα +εκπαίδευσης, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο, είναι η ηθική τους +ευθύνη να διδάσκουν μόνο ελεύθερο λογισμικό στην εκπαίδευσή τους, αλλά και +σ' όλες τις άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες επίσης, περιλαμβανομένων κι +εκείνων που λένε πως διαδίδουν την ψηφιακή γραμματοσύνη. Πολλές από αυτές +τις δραστηριότητες διδάσκουν τα Windows, πράγμα που σημαίνει ότι διδάσκουν +<em>την εξάρτηση</em>. Το να διδάσκεις στους ανθρώπους τη χρήση ιδιόκτητου +λογισμικού ισοδυναμεί με το να διδάσκεις την εξάρτηση, και οι εκπαιδευτικές +δραστηριότητες δεν πρέπει ποτέ να το κάνουν αυτό, επειδή είναι το ακριβώς +αντίθετο της αποστολής τους. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες έχουν την +κοινωνική αποστολή να μορφώσουν καλούς πολίτες μίας ισχυρής, ικανής, +συνεργατικής, ανεξάρτητης και ελεύθερης κοινωνίας. Και στον τομέα των +υπολογιστών αυτό σημαίνει: διδάξτε ελεύθερο λογισμικό. Ποτέ μη διδάσκετε ένα +ιδιόκτητο πρόγραμμα, διότι αυτό σημαίνει πως εντυπώνετε στο μυαλό την +εξάρτηση.</p> + +<p>Γιατί νομίζετε πως κάποιοι κατασκευαστές ιδιόκτητου λογισμικού προσφέρουν +δωρεάν αντίγραφα στα σχολεία; Επειδή θέλουν τα σχολεία να κάνουν τα παιδιά +εξαρτημένα. Και κατόπιν, όταν αποφοιτήσουν, παραμένουν εξαρτημένα και ξέρετε +πως η εταιρεία δεν πρόκειται πλέον να τους προσφέρει δωρεάν αντίγραφα. Και +κάποια από αυτά τα παιδιά θα βρούνε δουλειές και θα δουλέψουν για διάφορες +εταιρείες. Όχι τόσα πολλά, πλέον, αλλά κάποια από αυτά. Και σ' αυτές τις +εταιρείες δεν πρόκειται να τους προσφερθούν δωρεάν αντίγραφα. Α, όχι! Η +βασική ιδέα είναι ότι, αν το σχολείο προσανατολίσει τους μαθητές προς ένα +μονοπάτι μόνιμης εξάρτησης, τότε μπορούν να παρασύρουν την υπόλοιπη κοινωνία +στην εξάρτηση. Αυτό είναι το σχέδιο! Είναι σαν να δίνουνε στο σχολείο δωρεάν +προγεμισμένες σύριγγες με εξαρτησιογόνα ναρκωτικά, λέγοντας “ενέστε +αυτά στους μαθητές σας, η πρώτη δόση είναι δωρεάν.” Μόλις γίνετε +εξαρτημένοι, τότε θα πρέπει να πληρώσετε. Φυσικά, το σχολείο θα απέρριπτε τα +ναρκωτικά, διότι δεν είναι σωστό να διδάσκει στους μαθητές να χρησιμοποιούν +εξαρτησιογόνα ναρκωτικά και θα πρέπει, επίσης, να απορρίψει και το ιδιόκτητο +λογισμικό. </p> + +<p>Μερικοί λένε: “Ας βάλουμε το σχολείο να διδάσκει και τα δύο, τόσο το +ιδιόκτητο όσο και το ελεύθερο λογισμικό, έτσι ώστε οι μαθητές να συνηθίσουν +και τα δύο.” Αυτό είναι ακριβώς σαν να λέμε: “Για μεσημεριανό ας +δώσουμε στα παιδιά σπανάκι και καπνό, έτσι ώστε να συνηθίσουν και στα +δύο.” Όχι! Τα σχολεία υποτίθεται ότι προορίζονται μόνο για να +διδάσκουν καλές συνήθειες, όχι τις κακές! Για τον λόγο αυτό, δεν θα πρέπει +να υπάρχουν καθόλου τα Windows σ' ένα σχολείο, ούτε τα Macintosh, τίποτε το +ιδιόκτητο στην εκπαίδευση.</p> + +<p>Αλλά, προς χάριν, επίσης και της εκπαίδευσης των προγραμματιστών. Βλέπετε, +μερικοί έχουν ένα ταλέντο για τον προγραμματισμό. Τυπικά, κατά την ηλικία +των 10-13 ετών, γοητεύονται, κι αν χρησιμοποιήσουν ένα πρόγραμμα, θέλουν και +να μάθουν: “Πώς το κάνει αυτό;” Αλλά όταν ρωτούν τον δάσκαλο, αν +είναι ιδιόκτητο, ο δάσκαλος πρέπει να τους πει: “Λυπάμαι, είναι +μυστικό, δεν μπορούμε να το μάθουμε.” Πράγμα που σημαίνει ότι η μάθηση +απαγορεύεται. Ένα ιδιόκτητο πρόγραμμα είναι ο εχθρός του πνεύματος της +μάθησης. Ισοδυναμεί με παρακράτηση γνώσης, και για το λόγο αυτό δε θα πρέπει +να γίνεται ανεκτό σ' ένα σχολείο, ακόμη κι αν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο +σχολείο που δεν ενδιαφέρονται για προγραμματισμό και δεν θέλουν να μάθουν +κάτι τέτοιο. Παρ' όλα ταύτα, και μόνον επειδή είναι ο εχθρός του πνεύματος +της μάθησης, δεν θα έπρεπε να βρίσκεται εκεί, μέσα στο σχολείο. </p> + +<p>Αν, όμως, το πρόγραμμα είναι ελεύθερο, ο δάσκαλος μπορεί να εξηγήσει αυτό +που γνωρίζει και μετά να δώσει αντίγραφα του πηγαίου κώδικα,λέγοντας: +“Διαβάστε το και θα καταλάβετε τα πάντα.” Κι όποιοι από αυτούς +γοητευτούν πραγματικά, θα το διαβάσουν! Κι αυτό θα τους δώσει μία ευκαιρία +ν' αρχίσουν να μαθαίνουν πως να γίνουν καλοί προγραμματιστές.</p> + +<p>Για να μάθεις να είσαι καλός προγραμματιστής, θα χρειαστεί να +συνειδητοποιήσεις πως ορισμένοι τρόποι συγγραφής κώδικα, ακόμη κι αν έχουν +νόημα για σένα και είναι ορθοί, δεν είναι καλοί, διότι άλλοι άνθρωποι θα +συναντήσουν δυσκολίες στο να τους κατανοήσουν. Ο καλός κώδικας είναι ο +καθαρός κώδικας, εκείνος με τον οποίο οι άλλοι θα μπορούν με ευκολία να +δουλέψουν, όταν χρειαστούν να κάνουν περαιτέρω αλλαγές.</p> + +<p>Πώς μαθαίνεις να γράφεις καλό, καθαρό κώδικα; Το πετυχαίνεις διαβάζοντας +πάρα πολύ κώδικα και γράφοντας πάρα πολύ κώδικα. Και μόνο το ελεύθερο +λογισμικό προσφέρει την ευκαιρία να διαβάσει κανείς τον κώδικα των μεγάλων +προγραμμάτων που χρησιμοποιούμε πραγματικά. Έπειτα, βέβαια, θα πρέπει να +γράψεις πάρα πολύ κώδικα, που σημαίνει ότι θα πρέπει να γράψεις αλλαγές σε +μεγάλα προγράμματα.</p> + +<p>Πώς μαθαίνεις να γράφεις καλό κώδικα για τα μεγάλα προγράμματα; Πρέπει να +αρχίσεις σε μικρή κλίμακα, που <em>δεν</em> σημαίνει μικρό πρόγραμμα, ω όχι! +Οι προκλήσεις της συγγραφής κώδικα για μεγάλα προγράμματα ούτε καν που +αρχίζουν να εμφανίζονται στα μικρότερα προγράμματα. Έτσι, λοιπόν, ο τρόπος +με τον οποίο αρχίζεις σε μικρή κλίμακα να γράφεις κώδικα για μεγάλα +προγράμματα είναι γράφοντας μικρές αλλαγές σε μεγάλα προγράμματα. Και μόνο +το ελεύθερο λογισμικό σου δίνει την ευκαιρία να το κάνεις αυτό!</p> + +<p>Άρα, αν ένα σχολείο θέλει να προσφέρει την ευκαιρία να σε μάθει να γίνεις +καλός προγραμματιστής, θα πρέπει να είναι ένα σχολείο ελεύθερου λογισμικού.</p> + +<p>Υπάρχει, όμως, και ένας βαθύτερος λόγος και αυτός είναι για το καλό της +ηθικής διαπαιδαγώγησης, της διδασκαλίας αγωγής του πολίτη. Δεν αρκεί το +σχολείο να διδάσκει μόνο γεγονότα και ικανότητες, αλλά θα πρέπει να διδάσκει +και το πνεύμα της καλής θέλησης, τη συνήθεια να βοηθάμε τους +άλλους. Συνεπώς, κάθε τάξη θα πρέπει να έχει αυτό τον κανόνα: +“Μαθητές, αν φέρετε λογισμικό στην τάξη, δεν μπορείτε να το κρατάτε +για τον εαυτό σας, θα πρέπει να μοιραστείτε αντίγραφα με το υπόλοιπο της +τάξης, περιλαμβανομένου και του πηγαίου κώδικα, σε περίπτωση που κάποιος εδώ +θέλει να μάθει! Διότι αυτή η τάξη είναι ένα μέρος όπου όλοι μοιραζόμαστε τη +γνώση μας. Επομένως, δεν επιτρέπεται να φέρνετε ένα ιδιόκτητο πρόγραμμα στην +τάξη.” Το σχολείο θα πρέπει, φυσικά, να εφαρμόζει τον δικό του αυτό +κανόνα και να δείχνει το καλό παράδειγμα. Συμπερασματικά, το σχολείο πρέπει +να φέρνει μόνο ελεύθερο λογισμικό στην τάξη και να μοιράζει αντίγραφα, +περιλαμβανομένου και του πηγαίου κώδικα, σε οποιονδήποτε μέσα στην τάξη +θέλει αντίγραφα.</p> + +<p>Όσοι από εσάς έχετε κάποια σχέση με ένα σχολείο, είναι <em>δικό σας</em> +καθήκον να κάνετε εκστρατεία και να ασκήσετε πίεση για να περάσει το σχολείο +σε ελεύθερο λογισμικό. Και θα πρέπει να είστε σταθεροί. Μπορεί να πάρει και +χρόνια, αλλά μπορείτε να το πετύχετε, αρκεί να μην τα παρατήσετε +ποτέ. Συνεχίστε να αναζητάτε περισσότερους συμμάχους ανάμεσα στους μαθητές, +τους καθηγητές, το προσωπικό, τους γονείς, οποιονδήποτε! Και πάντα να το +θέτετε ως ένα ηθικό ζήτημα. Αν κάποιος άλλος θέλει να παρεκτρέψει τη +συζήτηση στο τάδε πρακτικό πλεονέκτημα ή στο δείνα πρακτικό μειονέκτημα, που +σημαίνει ότι αγνοούν το πιο σημαντικό ζήτημα, τότε εσείς πρέπει να πείτε: +“Εδώ δεν πρόκειται για το πως να κάνουμε την καλύτερη εκπαιδευτική +δουλειά, εδώ πρόκειται για το πως να παράσχουμε μία καλή εκπαίδευση, αντί +για μία κακή. Πρόκειται για το πως να προσφέρουμε μία εκπαίδευση σωστά, αντί +με λάθος τρόπο, όχι απλώς για το πως θα την καταστήσουμε κάπως πιο +αποτελεσματική, ή λιγότερο.” Συνεπώς, μην παρασύρεστε από εκείνα τα +δευτερεύοντα θέματα και αγνοείτε αυτό που πραγματικά έχει σημασία!</p> + +<h3 id="services">Διαδικτυακές υπηρεσίες</h3> + +<p>Ας πάμε, λοιπόν, προς την επόμενη απειλή. Προκύπτουν δύο θέματα που +εγείρονται από τη χρήση των διαδικτυακών υπηρεσιών. Το ένα από αυτά είναι +ότι ο διακομιστής θα μπορούσε να καταχραστεί τα δεδομένα σας, ενώ το άλλο +είναι ότι θα μπορούσε να πάρει τον έλεγχο των υπολογιστικών σας εργασιών.</p> + +<p>Ο κόσμος γνωρίζει, ήδη, για το πρώτο ζήτημα. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι, +όταν ανεβάζεις δεδομένα σε μία διαδικτυακή υπηρεσία, τότε προκύπτει κι ένα +θέμα σχετικά με το τι θα πράξει μ' εκείνα τα δεδομένα. Μπορεί να κάνει +πράγματα που σας κακομεταχειρίζονται. Τι θα μπορούσε να κάνει; Θα μπορούσε +να χάσει τα δεδομένα, θα μπορούσε να αλλοιώσει τα δεδομένα, θα μπορούσε να +αρνηθεί να σας επιστρέψει πίσω τα δεδομένα. Και θα μπορούσε, επίσης, να +δείξει τα δεδομένα σε κάποιον άλλον που εσείς δεν θέλετε να του +δειχθούν. Τέσσερα διαφορετικά πιθανά πράγματα.</p> + +<p>Τώρα, εδώ, μιλάω για δεδομένα που εσείς δώσατε <em>ενσυνείδητα</em> σ' +εκείνο τον ιστότοπο. Φυσικά, πολλές από αυτές τις υπηρεσίες διεξάγουν, +επίσης, και <em>επιτήρηση</em>.</p> + +<p>Για παράδειγμα, πάρτε υπ' όψη σας το Facebook. Οι χρήστες στέλνουν πολλά +δεδομένα στο Facebook κι ένα από τα κακά πράγματα σχετικά με το Facebook +είναι ότι δείχνει πολλά από αυτά τα δεδομένα σε πολλούς άλλους ανθρώπους +και, ακόμη κι αν τους προσφέρει μία ρύθμιση για να πούνε “όχι,” +αυτή μπορεί να μη λειτουργεί πραγματικά. Σε τελευταία ανάλυση, αν πεις πως +“ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να βλέπουν αυτό το τμήμα των +πληροφοριών,” τότε ένας από αυτούς μπορεί και να τις +δημοσιεύσει. Τώρα, αυτό δεν είναι φταίξιμο του Facebook, δεν μπορούν να +κάνουν τίποτε για να το προλάβουν αυτό, αλλά θα όφειλαν να προειδοποιούν τον +κόσμο. Αντί να λένε “τσεκάρετε αυτό, ότι προορίζεται μόνο για τους +λεγόμενους φίλους σας,” θα έπρεπε να λέει “να έχετε κατά νου ότι +οι λεγόμενοι φίλοι σας δεν είναι πραγματικοί φίλοι σας και, αν θέλουν να σας +κάνουνε ζημιά, θα μπορούσαν να το δημοσιεύσουν αυτό.” Θα έπρεπε να το +λένε αυτό, κάθε φορά, αν ήθελαν να ασχολούνται με τους ανθρώπους μ' έναν +ηθικό τρόπο.</p> + +<p>Εκτός απ' όλα τα δεδομένα που οι χρήστες του Facebook δίνουν με τη θέλησή +τους στο Facebook, το Facebook συλλέγει και δεδομένα για τις δραστηριότητες +των ανθρώπων στο διαδίκτυο, μέσω διαφόρων μεθόδων επιτήρησης. Αλλά μέχρι +τώρα μιλώ για τα δεδομένα που οι χρήστες <em>ξέρουν</em> πως τα δίνουν σ' +αυτές τις ιστοσελίδες.</p> + +<p>Η απώλεια δεδομένων είναι κάτι που μπορεί πάντα να συμβεί κατά +λάθος. Υπάρχει πάντα αυτή η πιθανότητα, όσο προσεκτικός κι αν είναι +κάποιος. Άρα, θα πρέπει να κρατάτε πολλαπλά αντίτυπα των σημαντικών +δεδομένων. Αν το κάνετε αυτό, τότε, ακόμη κι αν κάποιος αποφασίσει να +διαγράψει ηθελημένα τα δεδομένα σας, το θέμα δεν θα σας πονούσε και τόσο +πολύ, διότι θα είχατε και άλλα αντίγραφά τους.</p> + +<p>Συνεπώς, όσο κρατάτε πολλαπλά αντίτυπα, δε χρειάζεται να ανησυχείτε και τόσο +πολύ για μία πιθανή απώλεια των δεδομένων σας εκ μέρους κάποιου άλλου. Τι +γίνεται όμως στην περίπτωση που θα θέλατε να τα πάρετε πίσω; Λοιπόν, μερικές +υπηρεσίες σας επιτρέπουν να πάρετε πίσω όλα τα δεδομένα που στείλατε, ενώ +άλλες όχι. Οι υπηρεσίες της Google επιτρέπουν στον χρήστη να πάρει πίσω τα +δεδομένα που ο ίδιος είχε ανεβάσει σ' αυτές. Το Facebook, όπως είναι +πασίγνωστο, δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο.</p> + +<p>Φυσικά, στην περίπτωση της Google, αυτό ισχύει μόνο για τα δεδομένα που ο +χρήστης <em>γνωρίζει</em> πως έχει η Google. Η Google, όμως, κάνει επίσης +και πολλή επιτήρηση· κι αυτά τα δεδομένα δεν περιλαμβάνονται. Πάντως, σε +κάθε περίπτωση, αν μπορείτε να πάρετε πίσω τα δεδομένα σας, τότε θα +μπορούσατε και να ανιχνεύσετε μήπως τυχόν τα αλλοιώσανε. Και δεν είναι και +πολύ πιθανό ν' αρχίσουν να τροποποιούν τα δεδομένα των ανθρώπων, αν οι +άνθρωποι αυτοί μπορούν να το καταλάβουν. Συνεπώς, πιθανά μπορούμε να κρατάμε +ένα ίχνος σχετικά με αυτό το συγκεκριμένο είδος κατάχρησης.</p> + +<p>Το είδος της κατάχρησης, όμως, που συνίσταται στο να δείχνουν τα δεδομένα +σας σε κάποιον που δεν θέλετε να τα δει, αποτελεί πολύ συχνή πρακτική και +είναι σχεδόν αδύνατον για εσάς να το προλάβετε, ειδικά αν πρόκειται για μία +Αμερικανική εταιρεία. Βλέπετε, ο νόμος που φέρει το πιο υποκριτικό όνομα +στην Αμερικανική ιστορία, ο γνωστός και ως USA Patriot Act, λέει ότι η +αστυνομία του Μεγάλου Αδελφού μπορεί να συλλέγει σχεδόν όλα τα δεδομένα που +οι εταιρείες διατηρούν σχετικά με τα φυσικά πρόσωπα. Κι όχι μόνον οι +εταιρείες, αλλά και άλλοι οργανισμοί, όπως οι δημόσιες βιβλιοθήκες. Η +Αστυνομία μπορεί να πάρει αυτά τα δεδομένα σε μαζική κλίμακα, χωρίς ούτε καν +να χρειάζεται δικαστική συνδρομή. Τώρα, σε μία χώρα που είχε ιδρυθεί επάνω +στην ιδέα της ελευθερίας, δεν υπάρχει τίποτε το περισσότερο αντιπατριωτικό +από αυτό. Αλλά ακριβώς αυτό έκαναν. Έτσι, λοιπόν, δεν πρέπει ποτέ να +εμπιστεύεστε οποιαδήποτε από τα δεδομένα σας σε μια Αμερικανική εταιρεία. +Λένε, επίσης, ότι ακόμη και οι θυγατρικές Αμερικανικών εταιρειών στο +εξωτερικό υπόκεινται σε αυτή τη νομοθεσία, συνεπώς η εταιρεία με την οποία +συναλλάσσεστε άμεσα μπορεί να βρίσκεται στην Ευρώπη, αλλά εάν ανήκει σε μία +Αμερικανική εταιρεία, τότε θα έρθετε αντιμέτωποι με το ίδιο πρόβλημα.</p> + +<p>Πάντως, αυτό αποτελεί κυρίως έναν λόγο ανησυχίας όταν τα δεδομένα που +στέλνετε στην υπηρεσία αυτή δεν προορίζονται για δημοσίευση. Υπάρχουν +μερικές υπηρεσίες όπου μπορείτε να δημοσιεύετε διάφορα πράγματα. Όταν +δημοσιεύεις κάτι, ξέρεις ασφαλώς ότι οι πάντες θα είναι σε θέση να το +δούνε. Άρα, δεν υπάρχει τρόπος να σας βλάψουν απλώς δείχνοντάς τα σε κάποιο +που υποτίθεται ότι δεν έπρεπε να τα δει. Δεν υπάρχει κανείς που να μην +επιτρεπόταν να τα δει αν εσείς δημοσιεύσετε αυτά τα αρχεία. Άρα, σ' αυτή την +περίπτωση, το πρόβλημα δεν υπάρχει.</p> + +<p>Αυτά, λοιπόν, είναι τέσσερις υπο-θέματα αυτής της μίας απειλής περί +κατάχρησης των δεδομένων μας. Η ιδέα του έργου Κουτί της Ελευθερίας είναι +ότι έχετε τον δικό σας διακομιστή στο δικό σας σπίτι και όταν θέλετε να +κάνετε κάτι απομακρυσμένα, το κάνετε με τον δικό σας διακομιστή κι έτσι η +αστυνομία θα πρέπει να πάρει πρώτα δικαστική εντολή για να μπορέσει να ψάξει +τον δικό σας διακομιστή. Με αυτό τον τρόπο, διατηρείτε τα ίδια δικαιώματα +που θα είχατε παραδοσιακά και στον φυσικό κόσμο.</p> + +<p>Το θέμα εδώ, αλλά και σε τόσα άλλα ζητήματα, είναι: καθώς κάνουμε όλο και +περισσότερα πράγματα ψηφιακά, αντί να τα κάνουμε με τον παραδοσιακό φυσικό +τρόπο, δεν θα πρέπει να χάνουμε κανένα από τα δικαιώματά μας· διότι η γενική +τάση είναι ότι όντως χάνουμε δικαιώματα.</p> + +<p>Βασικά, ο νόμος του Stallman λέει ότι, σε μία εποχή στην οποία οι +κυβερνήσεις δουλεύουν για τις μεγα-εταιρείες, αντί να λογοδοτούν προς τους +πολίτες τους, οποιαδήποτε τεχνολογική αλλαγή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως +πλεονέκτημα για να μειώσουν την ελευθερία μας. Διότι εκείνο που επιδιώκουν +αυτές οι κυβερνήσεις είναι, ακριβώς, να μειώσουν την ελευθερία μας. Συνεπώς +το ερώτημα είναι: πότε έχουν αυτή την ευκαιρία; Λοιπόν, οποιαδήποτε αλλαγή +λαμβάνει χώρα για κάποιο άσχετο λόγο, είναι μια εν δυνάμει ευκαιρία, και θα +την εκμεταλλευθούν αν αυτή είναι η γενικότερη επιθυμία τους.</p> + +<p>Το άλλο, όμως, ζήτημα με τις διαδικτυακές υπηρεσίες είναι ότι μπορούν να +πάρουν τον έλεγχο της πληροφορικής σας κι αυτό δεν είναι και τόσο ευρέως +γνωστό. Αλλά καθίσταται όλο και περισσότερο κοινό. Υπάρχουν υπηρεσίες που +προσφέρουν να εκτελούν υπολογιστικές εργασίες για δικό σας λογαριασμό επί +των δεδομένων που τους παρέχετε εσείς—πράγματα δηλαδή που θα έπρεπε να +κάνετε στο δικό σας υπολογιστή, αλλά σας προσκαλούν να επιτρέψετε να κάνει ο +υπολογιστής κάποιου άλλου αυτές τις υπολογιστικές εργασίες για σας. Και το +αποτέλεσμα είναι ότι εσείς χάνετε τον έλεγχο πάνω σε αυτό το θέμα. Είναι +ακριβώς σαν να χρησιμοποιούσατε ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα.</p> + +<p>Δύο διαφορετικά σενάρια, αλλά οδηγούν στο ίδιο πρόβλημα. Αν κάνετε τις +υπολογιστικές σας εργασίες με ένα μη-ελεύθερο πρόγραμμα… τότε, οι +χρήστες δεν ελέγχουν το μη-ελεύθερο πρόγραμμα, εκείνο ελέγχει τους χρήστες, +το οποίο περιλαμβάνει κι εσάς. Έτσι, χάσατε τον έλεγχο των υπολογιστικών +εργασιών που γίνονται. Αλλά αν κάνετε τις υπολογιστικές σας εργασίες στον +δικό του διακομιστή… τότε, τα προγράμματα που το κάνουν θα είναι αυτά +που εκείνος επέλεξε. Δεν μπορείτε να τα αγγίξετε, ούτε να τα δείτε, άρα δεν +έχετε κανέναν έλεγχο πάνω τους. Αυτός ασκεί έλεγχο πάνω τους, ίσως.</p> + +<p>Αν πρόκειται για ελεύθερο λογισμικό κι εκείνος τα εγκαταστήσει, τότε θα τα +ελέγχει. Αλλά, ακόμη κι εκείνος μπορεί να μην ασκεί τον έλεγχο. Μπορεί να +τρέχει ένα ιδιόκτητο πρόγραμμα στον διακομιστή του, στην οποία περίπτωση θα +είναι κάποιος άλλος που έχει τον έλεγχο των υπολογιστικών εργασιών που +γίνονται στον διακομιστή του. Ούτε εκείνος το ελέγχει, ούτε και σεις.</p> + +<p>Ας υποθέσουμε, όμως, ότι εγκαθιστά ένα ελεύθερο πρόγραμμα· τότε εκείνος έχει +τον έλεγχο πάνω στις υπολογιστικές εργασίες που λαμβάνουν χώρα στο δικό του +διακομιστή, αλλά εσείς όχι. Συνεπώς, και με τους δύο τρόπους, <em>εσείς δεν +έχετε τον έλεγχο!</em> Άρα, ο μόνος τρόπος για να έχετε τον έλεγχο πάνω στις +υπολογιστικές σας εργασίες είναι να τις κάνετε με <em>το δικό σας +αντίτυπο</em> ενός ελεύθερου προγράμματος.</p> + +<p>Αυτή η πρακτική ονομάζεται “Λογισμικό ως μία Υπηρεσία”. Σημαίνει +να εκτελείτε τις υπολογιστικές σας εργασίες, με τα δικά σας δεδομένα, στον +διακομιστή κάποιου άλλου. Και δεν γνωρίζω τίποτε που να μπορεί το κάνει αυτό +αποδεκτό. Πρόκειται πάντοτε για κάτι που σας αφαιρεί την ελευθερία και η +μόνη λύση που ξέρω είναι να το αρνηθείτε. Για παράδειγμα, υπάρχουν +διακομιστές που μπορούν να κάνουν μετάφραση ή αναγνώριση φωνής, κι εσείς +τους αφήνετε να αναλάβουν τον έλεγχο αυτής της υπολογιστικής δραστηριότητας, +πράγμα που δεν θα έπρεπε ποτέ να κάνουμε.</p> + +<p>Φυσικά, τους παραχωρούμε επίσης και δεδομένα για εμάς που δεν θα έπρεπε να +έχουν. Φαντασθείτε να είχατε μία συνομιλία με κάποιον μέσω ενός συστήματος +αναγνώρισης φωνής και μετάφρασης, που να ήταν Λογισμικό ως μία Υπηρεσία και +να τρέχει πραγματικά σ' έναν διακομιστή που να ανήκει σε κάποια +εταιρεία. Αυτή η εταιρεία θα μπορεί, επίσης, να μάθει τι ειπώθηκε σ' αυτή τη +συνομιλία, και αν πρόκειται για μία Αμερικανική εταιρεία, αυτό σημαίνει ότι +κι ο Μεγάλος Αδελφός θα μπορέσει κι' αυτός να μάθει. Αυτό δεν είναι καλό.</p> + +<h3 id="voting">Υπολογιστές για ψηφοφορίες</h3> + +<p>Η επόμενη απειλή για την ελευθερία μας σε μία ψηφιακή κοινωνία είναι η χρήση +των υπολογιστών για να ψηφίζουμε. Δεν μπορείς να εμπιστευθείς τους +υπολογιστές για μία ψηφοφορία. Οποιοσδήποτε ελέγχει το λογισμικό σ' εκείνους +τους υπολογιστές, διαθέτει και τη δύναμη να διαπράξει μη ανιχνεύσιμη απάτη. </p> + +<p>Οι εκλογές αποτελούν ειδική περίπτωση. Επειδή δεν υπάρχει κανείς +εμπλεκόμενος που να τολμούμε να εμπιστευθούμε πλήρως. Όλοι πρέπει να +ελέγχονται, να διασταυρώνονται από άλλους, έτσι ώστε κανένας να μην είναι σε +θέση να αλλοιώσει μόνος του τα αποτελέσματα. Διότι αν κάποιος είναι σε θέση +να το κάνει αυτό, τότε ίσως το πράξει. Έτσι, τα παραδοσιακά μας συστήματα +για τις ψηφοφορίες είχαν σχεδιασθεί με τέτοιο τρόπο που κανένας δεν +απολάμβανε πλήρη εμπιστοσύνη, όπου καθένας ελεγχόταν από άλλους. Ώστε +κανένας να μην μπορούσε εύκολα να διαπράξει απάτη. Αλλά, από τη στιγμή που +εισαγάγεις ένα πρόγραμμα, αυτό γίνεται αδύνατον.</p> + +<p>Πώς μπορείς να πεις αν μία μηχανή καταμέτρησης ψήφων θα μετρήσει τίμια τις +ψήφους; Θα έπρεπε να μελετήσεις το πρόγραμμα που τρέχει μέσα στη μηχανή κατά +τη διάρκεια των εκλογών, πράγμα που, ασφαλώς, δεν μπορεί κανείς να πράξει, +πέραν από το ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα ήξεραν ούτε πως να το +κάνουν. Αλλά ακόμη κι οι ειδικοί, που θα μπορούσαν θεωρητικά να είναι ικανοί +να μελετήσουν το πρόγραμμα, δεν μπορούν να το κάνουν τη στιγμή που ο κόσμος +ψηφίζει. Θα έπρεπε να το κάνουν πιο πριν, και μετά πώς θα ξέρουν ότι το +πρόγραμμα που αυτοί μελέτησαν είναι ακριβώς εκείνο που τρέχει καθώς ο κόσμος +ψηφίζει; Μπορεί να το αλλάξανε.</p> + +<p> Τώρα, αν αυτό το πρόγραμμα είναι ιδιόκτητο, αυτό σημαίνει πως κάποια +εταιρεία το ελέγχει. Η αρχή που επιβλέπει την εκλογική διαδικασία δε μπορεί +ούτε καν να πει τι ακριβώς κάνει το πρόγραμμα. Επομένως, αυτή η εταιρεία θα +μπορούσε να παραποιήσει τις εκλογές. Υπάρχουν κατηγορίες ότι αυτό έγινε +στις ΗΠΑ κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, ότι τα εκλογικά αποτελέσματα +πλαστογραφήθηκαν κατ' αυτό τον τρόπο.</p> + +<p>Αλλά τι θα συνέβαινε αν το πρόγραμμα ήταν ελεύθερο λογισμικό; Αυτό θα +σήμαινε ότι η εκλογική αρχή που κατέχει αυτό το μηχάνημα ψηφοφορίας έχει τον +έλεγχο του λογισμικού που τρέχει εκεί μέσα· έτσι, η ίδια η εκλογική αρχή θα +μπορούσε να παραποιήσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Δεν μπορείς να τους +εμπιστευθείς ούτε κι αυτούς. Δεν τολμάς να εμπιστευθείς <em>κανέναν</em> +στην ψηφοφορία κι ο λόγος είναι διότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος ώστε να +μπορούν οι ψηφοφόροι να επαληθεύσουν από μόνοι τους ότι οι ψήφοι τους +μετρήθηκαν σωστά, ούτε ότι δεν προστέθηκαν κάλπικες ψήφοι.</p> + +<p>Σε άλλες δραστηριότητες της ζωής, μπορείς συνήθως να πεις αν κάποιος +προσπαθεί να σε κοροϊδέψει. Πάρτε για παράδειγμα την αγορά κάποιου πράγματος +από ένα μαγαζί. Παραγγέλνετε κάτι, ίσως δίνετε κι έναν αριθμό πιστωτικής +κάρτας. Αν το προϊόν δεν έρθει στα χέρια σας, τότε μπορείτε να παραπονεθείτε +και μπορείτε… αν έχετε αρκετά καλή μνήμη, σίγουρα θα το κάνετε, να +καταλάβετε αν αυτό το προϊόν δεν ήρθε. Δεν εναποθέτετε απόλυτη και τυφλή +εμπιστοσύνη στο μαγαζί, διότι μπορείτε να ελέγξετε. Αλλά στην περίπτωση των +εκλογών, δεν μπορείτε να ελέγξετε.</p> + +<p>Είδα κάποτε ένα επιστημονικό άρθρο όπου κάποιος περιέγραφε ένα θεωρητικό +σύστημα ψηφοφορίας, το οποίο χρησιμοποιεί μερικά εξεζητημένα μαθηματικά, +έτσι ώστε να μπορούν οι άνθρωποι να ελέγχουν ότι οι ψήφοι τους +καταμετρήθηκαν, παρόλο που η ψήφος του καθενός παρέμενε κρυφή, και θα +μπορούσαν, επίσης, να επαληθεύουν ότι δεν είχαν προστεθεί ψευδείς +ψήφοι. Ήταν πολύ ενδιαφέροντα πανίσχυρα μαθηματικά· αλλά ακόμη κι αν αυτά τα +μαθηματικά είναι σωστά, αυτό δε σημαίνει ότι το σύστημα θα ήταν αποδεκτό για +πρακτική χρήση, διότι οι τρωτότητες ενός πραγματικού συστήματος μπορεί να +βρίσκονται έξω από εκείνα τα μαθηματικά. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι +ψηφίζετε μέσω του Διαδικτύου κι ας υποθέσουμε ότι χρησιμοποιείτε ένα +μηχάνημα που, όμως, είναι ένα ζόμπι<sup><a +href="#TransNote6">[6]</a></sup>. Μπορεί να σας πει ότι η ψήφος έχει σταλεί +για το A, ενώ στην πραγματικότητα έστειλε μια ψήφο για το B. Ποιός μπορεί να +ξέρει αν εσείς θα μπορούσατε ποτέ να το ανακαλύψετε; Πρακτικά, ο μόνος +τρόπος για να δούμε αν αυτά τα συστήματα δουλεύουν και είναι έντιμα, είναι +δοκιμάζοντας τα συνεχώς επί ετών, στην πραγματικότητα δεκαετιών, κι +ελέγχοντας με άλλους τρόπους τι τελικά συνέβη.</p> + +<p>Δεν θα ήθελα να γίνει η χώρα μου πρωτοπόρος σε αυτό. Γι' αυτό, +χρησιμοποιείτε χαρτί για τις ψηφοφορίες. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχουν ψηφοδέλτια +που μπορούν να ξαναμετρηθούν.</p> + +<h4>Σημείωση του ομιλητή, προστέθηκε μετέπειτα</h4> + +<p>Η απομακρυσμένη ψηφοφορία από το διαδίκτυο έχει έναν εγγενή κοινωνικό +κίνδυνο, ότι το αφεντικό σας μπορεί να σας πει, “Θέλω να ψηφίσεις τον +υποψήφιο Γ και να το κάνεις από τον υπολογιστή στο γραφείο μου ενώσω θα σε +παρακολουθώ.” Δεν χρειάζεται να πει δυνατά ότι ενδεχομένως θα +απολυθείτε αν δεν συμμορφωθείτε. Ο κίνδυνος αυτός δεν οφείλεται σε κάποια +τεχνική αδυναμία, επομένως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί διορθώνοντας την +τεχνολογία. </p> + + +<h3 id="sharing">Ο πόλεμος κατά του διαμοιρασμού</h3> + +<p>Η επόμενη απειλή κατά της ελευθερίας μας σε μία ψηφιακή κοινωνία προέρχεται +από τον πόλεμο κατά του διαμοιρασμού.</p> + +<p>Ένα από τα καταπληκτικά οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας είναι ότι καθιστά +εύκολη την αντιγραφή των δημοσιευμένων έργων και τον διαμοιρασμό αυτών των +αντιγράφων με άλλους. Το να μοιράζεσαι είναι καλό, και με την ψηφιακή +τεχνολογία ο διαμοιρασμός γίνεται εύκολος. Έτσι, εκατομμύρια ανθρώπων +μοιράζονται μεταξύ τους. Αυτοί που βγάζουν κέρδος μέσω της εξουσίας που +διαθέτουν επί της διανομής αυτών των έργων, δεν θέλουν να μοιραζόμαστε. Κι +αφού πρόκειται για επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις που πρόδωσαν τους λαούς τους +και δουλεύουνε για την αυτοκρατορία των μεγα-εταιρειών προσπαθούν να +υπηρετήσουν αυτές τις επιχειρήσεις, είναι κατά των ίδιων τους των λαών, +είναι υπέρ των εταιρειών, υπέρ των εκδοτών.</p> + +<p>Ε! λοιπόν, αυτό δεν είναι καλό. Και με τη βοήθεια αυτών των κυβερνήσεων, οι +εταιρείες κήρυξαν <em>πόλεμο</em> κατά του διαμοιρασμού, και πρότειναν μία +σειρά σκληρών δρακόντειων μέτρων. Γιατί προτείνουν τέτοια σκληρά δρακόντεια +μέτρα; Διότι τίποτε λιγότερο δεν έχει μια πιθανότητα επιτυχίας: όταν κάτι +είναι καλό και εύκολο, ο κόσμος το κάνει. Ο μόνος τρόπος να τους σταματήσει +κανείς είναι να γίνει πολύ κακός. Συνεπώς, αυτά που προτείνουν είναι κακά, +απαίσια, και αυτό που ακολουθεί είναι ακόμη πιο απαίσιο. Έτσι, λοιπόν, +προσπάθησαν να μηνύσουν κάποιους εφήβους, απαιτώντας εκατοντάδες χιλιάδες +δολάρια — αυτό κι αν ήταν απαίσιο. Και προσπάθησαν να στρέψουν την +τεχνολογία μας εναντίον μας, κι αυτό σημαίνει Διαχείριση Ψηφιακών +Περιορισμών<sup><a href="#TransNote3">[3]</a></sup>, ψηφιακές χειροπέδες.</p> + +<p>Ανάμεσα, όμως, στους ανθρώπους υπήρχαν και έξυπνοι προγραμματιστές, οι +οποίοι και βρήκαν τρόπους να σπάσουν αυτές τις χειροπέδες. Για παράδειγμα, +τα DVD σχεδιάσθηκαν για να έχουν κρυπτογραφημένες ταινίες σε μία μυστική +μορφή κρυπτογράφησης, και η βασική ιδέα ήταν ότι όλα τα προγράμματα για την +αποκρυπτογράφηση του βίντεο θα ήτανε ιδιόκτητα με ψηφιακές χειροπέδες. Θα +σχεδιαζόταν όλα για να περιορίζουν τους χρήστες. Και η τακτική τους +λειτούργησε μια χαρά για ένα μικρό διάστημα. Κάποιοι άνθρωποι, όμως, στην +Ευρώπη, έσπασαν την κρυπτογράφηση και δημιούργησαν ένα ελεύθερο πρόγραμμα +που μπορούσε πραγματικά να παίζει το βίντεο σ' ένα DVD.</p> + +<p>Φυσικά, οι κινηματογραφικές εταιρείες δεν το άφησαν εκεί. Πήγαν στην +Αμερικανική Γερουσία κι αγόρασαν ένα νόμο που καθιστούσε αυτό το λογισμικό +παράνομο. Οι ΗΠΑ επινόησαν τη λογοκρισία του λογισμικού το 1998, με την +Πράξη Πνευματικών Δικαιωμάτων της Ψηφιακής Χιλιετίας<sup><a +href="#TransNote7">[7]</a></sup> (DMCA). Έτσι, η διανομή αυτού του ελεύθερου +προγράμματος απαγορεύτηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δυστυχώς, δεν σταμάτησε +στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση. υιοθέτησε μία Οδηγία, το 2003, +που απαιτούσε τέτοιους νόμους. Η Οδηγία λέει μόνο ότι η εμπορική αναδιανομή +πρέπει να απαγορευθεί, αλλά σχεδόν όλες οι χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση +υιοθέτησαν έναν ακόμη πιο απαίσιο νόμο. Στη Γαλλία, ακόμη και η απλή κατοχή +ενός αντιγράφου αυτού του προγράμματος αποτελεί παράβαση που τιμωρείται με +φυλάκιση, χάρις στον Σαρκοζί. Πιστεύω ότι αυτό έγινε από το νόμο +DADVSI. Μάλλον θα ήλπιζε ότι μ' ένα απρόφερτο όνομα, ο κόσμος δεν θα +μπορούσε να τον κριτικάρει. [γέλια στο ακροατήριο]</p> + +<p>Λοιπόν, έρχονται εκλογές. Ρωτήστε τους υποψηφίους των κομμάτων: θα +καταργήσετε τον DADVSI; Και εάν όχι, μην τους υποστηρίξετε. Δεν πρέπει να +παραδώσετε το χαμένο ηθικό έδαφος για πάντα. Πρέπει να αγωνιστείτε για να το +ξανακερδίσετε.</p> + +<p>Έτσι, αγωνιζόμαστε ακόμη ενάντια στις ψηφιακές χειροπέδες. Το Amazon Swindle +έχει ψηφιακές χειροπέδες για να αφαιρέσει τις παραδοσιακές ελευθερίες των +αναγνωστών να κάνουν πράγματα όπως: να δίνουν ένα βιβλίο σε κάποιον άλλον, ή +να δανείζουν ένα βιβλίο σε κάποιον άλλον. Αυτή είναι μίας ζωτικής σημασίας +κοινωνική πράξη. Αυτό είναι που χτίζει μία κοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους +που διαβάζουν: ο δανεισμός βιβλίων. Η Amazon δεν θέλει ν' αφήσει τους +ανθρώπους να δανείζονται βιβλία ελεύθερα. Έπειτα, υπάρχει και η δυνατότητα +να πουλήσετε ένα βιβλίο, ίσως σ' ένα βιβλιοπωλείο μεταχειρισμένων. Δεν +μπορείτε να το κάνετε ούτε κι' αυτό.</p> + +<p>Για λίγο, έμοιαζε σαν να είχαν εξαφανισθεί τα DRM από τη μουσική, αλλά τώρα +το ξαναφέρνουν πίσω με τις διάφορες υπηρεσίες ροής, όπως το Spotify. Αυτές +οι υπηρεσίες απαιτούν όλες ιδιόκτητα λογισμικά πελάτη, κι ο λόγος είναι για +να μπορούν, με αυτό τον τρόπο, να βάλουν ψηφιακές χειροπέδες στους +χρήστες. Γι' αυτό, απορρίψτε τες! Απέδειξαν, ήδη, αρκετά ανοιχτά, ότι δεν +μπορείτε να τις εμπιστευθείτε, διότι αρχικά είπαν ότι: “μπορείτε να +ακούτε όσο θέλετε”, και μετά, είπαν πως: “Ω, όχι! Μπορείτε μόνο +να ακούτε έναν συγκεκριμένο αριθμό ωρών ανά μήνα.” Το θέμα δεν είναι +κατά πόσο αυτή η συγκεκριμένη αλλαγή ήταν κακή ή καλή, δίκαια ή άδικη· το +θέμα είναι ότι αυτοί διαθέτουν τη δύναμη να επιβάλλουν οποιαδήποτε αλλαγή +στις πολιτικές. Συνεπώς, μην τους επιτρέπετε να έχουν αυτή τη δύναμη. Θα +έπρεπε να έχετε <em>το δικό σας</em> αντίγραφο της οποιασδήποτε μουσικής που +θέλετε να ακούσετε.</p> + +<p>Και μετά ήρθε η επόμενη επίθεση στην ελευθερία μας: το HADOPI, δηλαδή, +βασικά, η τιμωρία αμέσως με την κατηγορία. Άρχισε στη Γαλλία, αλλά τώρα +εξάγεται και σε πολλές άλλες χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες τώρα απαιτούν +παρόμοιες άδικες πολιτικές στις συνθήκες ελεύθερης εκμετάλλευσης. Λίγους +μήνες πριν, η Κολομβία υιοθέτησε έναν τέτοιο νόμο κατόπιν διαταγών από τ' +αφεντικά της στην Ουάσιγκτον. Ασφαλώς, ούτε εκείνοι στην Ουάσιγκτον είναι +τα αληθινά αφεντικά, είναι απλώς εκείνοι που ελέγχουν τις Ηνωμένες Πολιτείες +για λογαριασμό της Αυτοκρατορίας. Είναι, όμως, κι εκείνοι που υπαγορεύουν +επίσης στην Κολομβία, για λογαριασμό της Αυτοκρατορίας.</p> + +<p>Στη Γαλλία, από τότε που το Συνταγματικό Δικαστήριο έφερε αντίθεση στην σαφή +επιβολή τιμωρίας στους ανθρώπους χωρίς δίκη, επινόησαν ένα είδος δίκης που +δεν είναι αληθινή δίκη, που είναι απλώς μια μορφή δίκης, έτσι ώστε να +μπορούν να <em>υποκρίνονται</em> πως ο κόσμος περνά από δίκη πριν +καταδικασθεί. Σε άλλες χώρες, πάντως, ούτε καν που ανησυχούν με κάτι τέτοια, +είναι σαφής τιμωρία με την απλή κατηγορία μόνο. Πράγμα που σημαίνει ότι προς +χάριν του πολέμου τους εναντίον του διαμοιρασμού, είναι διατεθειμένοι να +καταργήσουν τις βασικές αρχές της δικαιοσύνης. Αυτό δείχνει πόσο πλήρως +διάκεινται ενάντια στην ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Αυτές δεν είναι νόμιμες +κυβερνήσεις.</p> + +<p>Και είμαι βέβαιος πως θα έρθουν με ακόμη πιο απαίσιες ιδέες, διότι +πληρώνονται για να κατανικούν τον κόσμο, ό,τι κι αν χρειασθεί. Τώρα, όταν το +κάνουν αυτό, λένε πάντοτε ότι είναι για το καλό των καλλιτεχνών, ότι πρέπει +να “προστατεύσουν” τους “δημιουργούς.” Φυσικά, αυτοί +είναι και οι δύο όροι προπαγάνδας. Είμαι πεπεισμένος ότι ο λόγος που τους +αρέσει η λέξη “δημιουργοί” είναι διότι πρόκειται για μία +σύγκριση με μία θεότητα. Θέλουν να θεωρούμε τους καλλιτέχνες σαν +υπερ-ανθρώπους και συνεπώς άξιους ιδιαίτερων προνομίων και εξουσίας επάνω +μας, πράγμα με το οποίο διαφωνώ.</p> + +<p>Στην πραγματικότητα, οι μόνοι καλλιτέχνες που επωφελούνται πάρα πολύ από +αυτό το σύστημα είναι οι μεγάλοι αστέρες. Οι υπόλοιποι καλλιτέχνες +συντρίβονται στο χώμα, κάτω από τα τακούνια αυτών των ίδιων των +επιχειρήσεων. Μεταχειρίζονται, όμως, τους αστέρες πολύ καλά, διότι οι +αστέρες ασκούν μεγάλη επιρροή. Αν ένας αστέρας απειλήσει ότι θα φύγει σε +άλλη εταιρεία, η εταιρεία λέει: “Α!, εντάξει, θα σου δώσουμε αυτό που +θέλεις.” Αλλά σε οποιονδήποτε άλλον καλλιτέχνη λένε: “Δεν +μετράς, μπορούμε να σε μεταχειριστούμε όπως θέλουμε.”</p> + +<p>Έτσι, λοιπόν, οι αστέρες έχουν εκμαυλιστεί από τα εκατομμύρια δολάρια ή ευρώ +που παίρνουνε, σε σημείο που θα έκαναν σχεδόν ο,τιδήποτε για παραπάνω +λεφτά. Φερ' ειπείν, η J. K. Rowling αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Η +J. K. Rowling, πριν λίγα χρόνια, πήγε σε δικαστήριο στον Καναδά και πήρε μία +απόφαση ότι οι άνθρωποι που είχαν αγοράσει τα βιβλία της δεν θα έπρεπε να τα +διαβάσουν. Πήρε μία απόφαση που έλεγε στον κόσμο να μη διαβάσει τα βιβλία +της!</p> + +<p>Ορίστε τι συνέβη: Ένα βιβλιοπωλείο έβγαλε τα βιβλία στη βιτρίνα πολύ νωρίς, +πριν από την ημέρα κατά την οποία υποτίθεται ότι θα δίνονταν στην +κυκλοφορία. Κι ο κόσμος έμπαινε στο μαγαζί και έλεγε: “Ω!, το θέλω +αυτό!” και το αγόρασαν και πήραν τα αντίτυπα αυτά μαζί τους. Μετά, +ανακάλυψαν το λάθος κι έβγαλαν τα αντίτυπα από τις βιτρίνες. Αλλά η Rowling +ήθελε να συντρίψει την οποιαδήποτε κυκλοφορία οποιασδήποτε πληροφορίας από +εκείνα τα βιβλία, κι έτσι πήγε δικαστικά, και το δικαστήριο διέταξε αυτούς +τους ανθρώπους, που τώρα είχαν στην κατοχή τους τα βιβλία, να μη τα +διαβάσουν.</p> + +<p>Σε ανταπάντηση, απευθύνω έκκληση για ένα ολικό μποϋκοτάρισμα του Harry +Potter. Αλλά δεν σας λέω ότι δεν θα έπρεπε να διαβάσετε αυτά τα βιβλία ή να +δείτε αυτές τις ταινίες. Λέω μόνον ότι δεν πρέπει να αγοράσετε τα βιβλία ή +να πληρώσετε για τις ταινίες. [γέλια στο ακροατήριο] Το αφήνω στη Rowling να +λέει στον κόσμο να μη διαβάζει τα βιβλία. Σε ό,τι με αφορά, αν δανειστείτε +το βιβλίο και το διαβάσετε, τότε είναι εντάξει. [γέλια στο ακροατήριο] Απλώς +μην της δίνετε καθόλου λεφτά! Αλλά αυτό συνέβη με την χάρτινη έκδοση των +βιβλίων. Το δικαστήριο μπορεί να εξέδωσε αυτή τη διαταγή, αλλά δεν μπορούσε +να ξαναπάρει πίσω αυτά τα βιβλία από τους ανθρώπους που τα είχαν +αγοράσει. Φαντασθείτε αν επρόκειτο για ηλεκτρονικά βιβλία +(ebooks). Φαντασθείτε αν αυτά ήταν ebooks στο Swindle. Η Amazon θα μπορούσε +να στείλει εντολές για τη διαγραφή τους.</p> + +<p>Έτσι, λοιπόν, δεν τρέφω και πολύ σεβασμό γι' αστέρες που θα το τραβήξουν +τόσο πολύ για παραπάνω λεφτά. Αλλά οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν είναι +έτσι, δεν πήραν ποτέ αρκετά λεφτά για να διαφθαρούν. Διότι το τρέχον σύστημα +των πνευματικών δικαιωμάτων υποστηρίζει πολύ άσχημα τους περισσότερους +καλλιτέχνες. Και, κατά συνέπεια, όταν αυτές οι εταιρείες ζητούν να +επεκτείνουν τον πόλεμο κατά του διαμοιρασμού, υποτίθεται προς χάριν των +καλλιτεχνών, είμαι εναντίον των επιθυμιών τους, αλλά θα ήθελα να υποστηρίξω +καλύτερα τους καλλιτέχνες. Εκτιμώ τη δουλειά τους και συνειδητοποιώ πως αν +θέλουμε να παράγουν περισσότερα έργα, τότε θα πρέπει να τους στηρίξουμε.</p> + +<h3 id="arts">Υποστήριξη των τεχνών</h3> + +<p>Έχω δύο προτάσεις για το πως να υποστηρίξουμε τους καλλιτέχνες, μεθόδους που +είναι συμβατές με τον διαμοιρασμό. Αυτό θα μας επέτρεπε να θέσουμε τέλος +στον πόλεμο κατά του διαμοιρασμού, ενώ παράλληλα να υποστηρίζουμε τους +καλλιτέχνες.</p> + +<p>Η μία μέθοδος χρησιμοποιεί τα λεφτά της φορολογίας. Διανέμουμε ένα τμήμα των +δημοσίων εσόδων στους καλλιτέχνες. Αλλά, πόσο θα πρέπει να πάρει ο κάθε +καλλιτέχνης; Πρέπει να μετρήσουμε την δημοτικότητα. Το τρέχον σύστημα +υποτίθεται ότι στηρίζει τους καλλιτέχνες βασιζόμενο στη δημοτικότητά +τους. Γι' αυτό κι εγώ λέω ας το κρατήσουμε αυτό, ας συνεχίσουμε αυτό το +σύστημα που βασίζεται στη δημοτικότητα. Μπορούμε να μετράμε την δημοτικότητα +όλων των καλλιτεχνών μ' ένα είδος ψηφοφορίας ή δειγματολογίου, ούτως ώστε να +μη χρειαζόμαστε να κάνουμε επιτήρηση. Μπορούμε να σεβόμαστε την ανωνυμία του +κόσμου.</p> + +<p>Παίρνουμε, έτσι, μία χονδροειδή αριθμητική ένδειξη για τη δημοτικότητα του +κάθε καλλιτέχνη. Πώς θα το μετατρέψουμε αυτό σ' ένα ποσό χρημάτων; Ο +προφανής τρόπος είναι: κατανέμοντας τα χρήματα αναλόγως της +δημοτικότητας. Έτσι, αν ο A είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλής από τον B, τότε +ο A θα πάρει χίλιες φορές παραπάνω χρήματα απ' ότι ο B. Αυτό, όμως, δε +συνιστά αποτελεσματική κατανομή χρημάτων. Δεν γίνεται καλή χρήση των +χρημάτων. Είναι εύκολο για ένα αστέρα A να είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλής +από έναν σχετικά επιτυχημένο καλλιτέχνη B. Αν χρησιμοποιήσουμε τη γραμμική +αναλογία, θα δώσουμε στον A χιλιαπλάσιο ποσό χρημάτων απ' όσα θα δώσουμε +στον B. Κι αυτό σημαίνει ότι, είτε πρέπει να κάνουμε τον A τρομερά πλούσιο, +είτε ότι δεν υποστηρίζουμε αρκετά τον B.</p> + +<p>Τα χρήματα που χρησιμοποιούμε για να κάνουμε τρομερά πλούσιο τον A +αποτυγχάνουν να επιτελέσουν αποτελεσματικό έργο για την υποστήριξη των +τεχνών. Άρα, είναι αναποτελεσματικά. Εγώ, λοιπόν λέω: ας χρησιμοποιήσουμε +την κυβική ρίζα. Η κυβική ρίζα μοιάζει κάπως έτσι. Το θέμα είναι: αν ο A +είναι χίλιες φορές πιο δημοφιλής από τον B, με το σύστημα της κυβικής ρίζας +ο A θα πάρει δέκα φορές παραπάνω από τον B, όχι χίλιες φορές παραπάνω, απλώς +δέκα φορές παραπάνω. Η χρήση της κυβικής ρίζας μεταφέρει πολλά λεφτά από +τους αστέρες στους καλλιτέχνες μέτριας δημοτικότητας. Κι αυτό σημαίνει, ότι +με λιγότερα χρήματα μπορούμε να στηρίξουμε κατάλληλα έναν πολύ μεγαλύτερο +αριθμό καλλιτεχνών.</p> + +<p>Υπάρχουν δύο λόγοι γιατί αυτό το σύστημα θα χρησιμοποιούσε λιγότερα χρήματα +από εκείνα που πληρώνουμε τώρα. Πρώτα από όλα διότι θα υποστήριζε +καλλιτέχνες και όχι εταιρείες, δεύτερον διότι θα μετέφερε τα λεφτά από τους +αστέρες προς τους καλλιτέχνες μέτριας δημοτικότητας. Τώρα, θα παρέμενε +σταθερό το ότι όσο πιο δημοφιλής είσαι, τόσο περισσότερα λεφτά +παίρνεις. Έτσι, ο αστέρας A θα συνεχίσει να παίρνει παραπάνω από τον B, αλλά +όχι αστρονομικά παραπάνω.</p> + +<p>Αυτή είναι μία μέθοδος, και αφού δεν θα πρόκειται για τόσο πολλά λεφτά, δεν +θα έχει και τόσο πολλή σημασία το πως παίρνουμε τα λεφτά. Θα μπορούσε να +είναι από έναν ειδικό φόρο για τη συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο, θα μπορούσε +απλώς να είναι ένα τμήμα αυτού του γενικού προϋπολογισμού που προβλέπεται +για τον σκοπό αυτό. Δεν θα μας νοιάζει, διότι δε θα πρόκειται για τόσο πολλά +λεφτά· πολύ λιγότερα από αυτά που πληρώνουμε τώρα.</p> + +<p>Η άλλη μέθοδος που πρότεινα είναι οι εθελοντικές πληρωμές. Ας υποθέσουμε ότι +ο κάθε player διέθετε ένα κουμπί που θα μπορούσατε να χρησιμοποιείτε για να +στείλετε ένα ευρώ. Πολλοί άνθρωποι θα το στέλνανε, σε τελευταία ανάλυση δεν +πρόκειται πια και για τόσο μεγάλο ποσό χρημάτων. Πιστεύω πως πολλοί από εσάς +μπορεί και να πατούσατε αυτό το κουμπί καθημερινά, για να δώσετε ένα ευρώ σε +κάποιον καλλιτέχνη ο οποίος έκανε ένα έργο που σας άρεσε. Αλλά τίποτε, όμως, +δεν θα το απαιτούσε αυτό, δεν θα ήσασταν υποχρεωμένοι ή διαταγμένοι ή +πιεσμένοι να στείλετε τα λεφτά· θα το κάνατε διότι έτσι νοιώσατε. Υπάρχουν +,όμως, μερικοί άνθρωποι που δεν θα το έκαναν, διότι είναι φτωχοί και δεν θα +μπορούσαν να αντέξουν να δώσουν ένα Ευρώ. Και είναι καλό που δεν θα το +δώσουν, δεν πρέπει να ξεζουμίζουμε λεφτά από φτωχούς ανθρώπους για να +στηρίζουμε τους καλλιτέχνες. Υπάρχουν αρκετοί μη-πτωχοί άνθρωποι που θα +είναι ευτυχείς να το πράξουν. Γιατί να μη δίνατε ένα ευρώ σε κάποιους +καλλιτέχνες σήμερα, αν εκτιμάτε τη δουλειά τους; Είναι πολύ άβολο να τους το +δώσετε. Έτσι, λοιπόν, η πρότασή μου είναι να απαλείψουμε αυτή την +ενόχληση. Αν ο μόνος λόγος για να μη δώσετε αυτό το ευρώ είναι [ότι] θα +είχατε ένα ευρώ λιγότερο, θα το κάνατε αρκετά συχνά.</p> + +<p>Έτσι, λοιπόν, αυτές είναι οι δύο προτάσεις μου για το πως να στηρίξουμε τους +καλλιτέχνες, ενώ παράλληλα να ενθαρρύνουμε τον διαμοιρασμό, διότι το να +μοιράζεσαι είναι καλό. Ας θέσουμε ένα τέρμα στον πόλεμο κατά του +διαμοιρασμού, στους νόμους τύπου DADVSI και HADOPI. Δεν είναι μόνο οι +μέθοδοι που προτείνουν σατανικές, ο σκοπός τους είναι σατανικός. Γι' αυτό +και προτείνουν σκληρά και δρακόντεια μέτρα. Προσπαθούν να κάνουν κάτι που +είναι απαίσιο εκ φύσεως. Ας υποστηρίξουμε, λοιπόν, τους καλλιτέχνες με +άλλους τρόπους.</p> + +<h3 id="rights">Δικαιώματα στον κυβερνοχώρο</h3> + +<p>Η τελευταία απειλή κατά της ελευθερίας μας στην ψηφιακή κοινωνία είναι το +γεγονός ότι δεν έχουμε ένα σταθερό δικαίωμα να κάνουμε αυτά που κάνουμε, +στον κυβερνοχώρο. Στον φυσικό κόσμο, αν έχετε κάποιες απόψεις και θέλετε να +δώσετε στον κόσμο αντίτυπα ενός κειμένου που υποστηρίζει αυτές τις απόψεις, +είστε ελεύθεροι να το πράξετε. Θα μπορούσατε ακόμη και να αγοράσετε έναν +εκτυπωτή για να τα τυπώσετε, και είστε ελεύθεροι να τα διανείμετε στον +δρόμο, ή είστε ελεύθεροι να νοικιάσετε ένα μαγαζί και να τα διανέμετε από +εκεί. Αν θέλετε να μαζέψετε λεφτά για να υποστηρίξετε τον αγώνα σας, +μπορείτε απλώς να βγάλετε ένα κουτάκι κι ο κόσμος θα μπορούσε να βάζει εκεί +μέσα λεφτά. Δεν χρειάζεται να πάρετε άδεια από κανέναν, ούτε και συνεργασία +για να κάνετε αυτά τα πράγματα.</p> + +<p>Στο Διαδίκτυο, όμως, <em>τα χρειάζεστε</em> αυτά. Για παράδειγμα, αν θέλετε +να διανείμετε ένα κείμενο στο Διαδίκτυο, χρειάζεστε εταιρείες να σας +βοηθήσουν να το κάνετε. Δεν μπορείτε να το κάνετε μόνοι σας. Έτσι, λοιπόν, +αν θέλετε να έχετε έναν ιστότοπο, χρειάζεστε την υποστήριξη ενός ISP ή μιας +εταιρείας που να προσφέρει φιλοξενία και χρειάζεστε έναν ληξίαρχο ονόματος +τομέα<sup><a href="#TransNote8">[8]</a></sup>. Τους χρειάζεστε για να +συνεχίσουν να σας αφήνουν να κάνετε αυτό που κάνετε. Άρα, λοιπόν, στην +πραγματικότητα το κάνετε κατ' ανοχή, και όχι εκ δικαιώματος.</p> + +<p>Κι αν θέλετε να λάβετε χρήματα, δεν μπορείτε απλώς να κρατάτε ένα +κουτάκι. Χρειάζεστε τη συνεργασία μίας εταιρείας καταβολής πληρωμών. Και +είδαμε ότι αυτό καθιστά όλες μας τις ψηφιακές δραστηριότητες ευάλωτες στην +καταστολή. Αυτό το μάθαμε όταν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών εξαπέλυσε +μία “κατανεμημένη επίθεση άρνησης υπηρεσίας”<sup><a +href="#TransNote9">[9]</a></sup> [DDoS] κατά του WikiLeaks. Τώρα, +αστειεύομαι λίγο, διότι οι λέξεις “κατανεμημένη επίθεση άρνησης +υπηρεσίας” αναφέρονται συνήθως σε μία διαφορετικού είδους +επίθεση. Αλλά ταιριάζουν απόλυτα με αυτό που έκαναν οι Ηνωμένες +Πολιτείες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απευθύνθηκαν σε διάφορα είδη διαδικτυακών +υπηρεσιών από τις οποίες το WikiLeaks εξαρτιόταν και τους είπαν να κόψουν +τις υπηρεσίες αυτές προς το WikiLeaks. Κι εκείνοι το έκαναν!</p> + +<p>Για παράδειγμα, το WikiLeaks είχε νοικιάσει ένα εικονικό διακομιστή Amazon, +και η κυβέρνηση των ΗΠΑ είπε στο Amazon: “Κόψτε τις υπηρεσίες προς το +WikiLeaks.” Και το έκανε, αυθαίρετα. Και, στη συνέχεια, το Amazon +διέθετε κάποια ονόματα τομέα όπως το wikileaks.org, που η κυβέρνηση των ΗΠΑ +προσπάθησε να τα κλείσει όλα. Αλλά δεν το πέτυχε, διότι κάποια από αυτά +βρισκόταν εκτός του δικού της ελέγχου και δεν έκλεισαν.</p> + +<p>Έπειτα, υπήρχαν κι οι εταιρείες καταβολής πληρωμών. Οι ΗΠΑ απευθύνθηκαν στο +PayPal και είπανε: “Σταματείστε την μεταφορά χρημάτων προς το +WikiLeaks, διαφορετικά θα σας κάνουμε τη ζωή δύσκολη.” Και το PayPal +διέκοψε τις πληρωμές προς το WikiLeaks. Και μετά πήγαν στη Visa και την +Mastercard και τους υποχρέωσαν να διακόψουν τις πληρωμές προς το WikiLeaks. +Άλλοι άρχισαν να μαζεύουν λεφτά για λογαριασμό του WikiLeaks και κλείσανε +και τους δικούς τους λογαριασμούς. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, ίσως μπορεί +κάτι να γίνει. Υπάρχει μία εταιρεία στην Ισλανδία, η οποία άρχισε να +μαζεύει λεφτά για λογαριασμό του WikiLeaks, κι έτσι η Visa και η Mastercard +έκλεισαν το λογαριασμό της. Δεν μπορούσε πλέον να δεχθεί χρήματα ούτε από +τους ίδιους της τους πελάτες. Τώρα, βέβαια, εκείνη η εταιρεία μηνύει, απ' +ότι φαίνεται, τη Visa και την Mastercard, στα πλαίσια του νόμου της +Ευρωπαϊκής Ένωσης, διότι η Visa και η Mastercard μαζί έχουν ένα +σχεδόν-μονοπώλιο. Δεν τους επιτρέπεται να αρνούνται αυθαίρετα τις υπηρεσίες +τους σε κανέναν.</p> + +<p>Αυτό είναι, λοιπόν, ένα παράδειγμα για το πως πρέπει να είναι τα πράγματα +για όλα τα είδη υπηρεσιών που χρησιμοποιούμε στο Διαδίκτυο. Αν είχατε +νοικιάσει ένα μαγαζί για να μοιράζετε δηλώσεις σχετικά με τις απόψεις σας, ή +και οποιοδήποτε άλλο είδος πληροφοριών που μπορείτε νομίμως να διανέμετε, ο +ιδιοκτήτης δεν θα μπορούσε να σας πετάξει έξω, απλώς επειδή δεν του άρεσαν +αυτά που λέτε. Εφόσον συνεχίζετε να πληρώνετε το ενοίκιο, έχετε το δικαίωμα +να συνεχίζετε σε εκείνο το μαγαζί, για όλη την προσυμφωνηθείσα, βάσει +συμβολαίου, χρονική περίοδο. Έχετε, λοιπόν, κάποια δικαιώματα τα οποία +μπορείτε να ασκήσετε. Ούτε θα μπορούσαν να σας κόψουν το τηλέφωνο διότι στην +τηλεφωνική εταιρεία δεν αρέσουν αυτά που λέτε, ή επειδή σε κάποια πανίσχυρη +οντότητα δεν άρεσαν αυτά που είπατε και απείλησε την τηλεφωνική +εταιρεία. Όχι! Εφόσον πληρώνετε τους λογαριασμούς και υπακούτε σε κάποιους +βασικούς κανόνες, δεν μπορούν να σας κόψουν την τηλεφωνική γραμμή. Αυτό θα +πει να έχει κανείς μερικά δικαιώματα!</p> + +<p>Αν, όμως, μεταφέρουμε τις δραστηριότητές μας από τον φυσικό κόσμο στον +εικονικό κόσμο, τότε, είτε διατηρούμε τα ίδια δικαιώματα και στον εικονικό +κόσμο, ή διαφορετικά, έχουμε υποστεί ζημία. Έτσι, η αβεβαιότητα όλων μας των +Διαδικτυακών δραστηριοτήτων αποτελεί την τελευταία από τις απειλές στις +οποίες ήθελα να αναφερθώ.</p> + +<p>Θα ήθελα, τώρα, να πω ότι για παραπάνω πληροφορίες σχετικά με το ελεύθερο +λογισμικό, κοιτάξτε στο gnu.org. Κοιτάξτε, επίσης, στο fsf.org, που είναι ο +ιστότοπος του Ιδρύματος Ελεύθερου Λογισμικού. Μπορείτε να το επισκεφθείτε +και να βρείτε πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να μας βοηθήσετε, για +παράδειγμα. Μπορείτε, επίσης, να γίνετε και μέλος του Ιδρύματος Ελεύθερου +Λογισμικού μέσω αυτού του ιστότοπου. […] Υπάρχει επίσης και το +Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού, στο fsfe.org. Μπορείτε επίσης να +γίνετε μέλη στο FSF Europe. […]</p> + +<div class="translators-notes"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't have notes.--> +<b>Σημειώσεις του μεταφραστή</b>: +<ol> +<li id="TransNote1">Ο ελληνικός όρος είναι +“τηλέφωνο-κατάσκοπος”. Χρησιμοποιείται όμως + ο πηγαίος όρος στο κείμενο για να αποδοθεί καλύτερα η αντίθεση που γίνεται +στο συγκεκριμένο σημείο.</li> +<li id="TransNote2">Προτιμήθηκε η πλήρης απόδοση του πηγαίου όρου ISPs.</li> +<li id="TransNote3">Ο πηγαίος όρος είναι “Digital Restrictions +Management”· κι από αυτόν πηγάζει το ακρωνύμιο “DRM” που +χρησιμοποιείται ως έχει στο κείμενο.</li> +<li id="TransNote4">Μετάφραση—η οποία περιέχεται μέσα στο στο πηγαίο +κείμενο—στα γαλλικά του πηγαίου όρου digital handcuffs.</li> +<li id="TransNote5">Μετάφραση του πηγαίου όρου backdoor.</li> +<li id="TransNote6">Με τον όρο αυτό εννοείται ένας υπολογιστής που ελέγχεται +από κάποιον τρίτο κι όχι τον χρήστη του, χωρίς ο τελευταίος να το +γνωρίζει.</li> +<li id="TransNote7">Ο πηγαίος όρος είναι “Digital Millennium Copyright +Act”· κι από αυτόν πηγάζει το ακρωνύμιο “DMCA” που +χρησιμοποιείται ως έχει στο κείμενο.</li> +<li id="TransNote8">Μετάφραση του πηγαίου όρου domain name.</li> +<li id="TransNote9">Ο πηγαίος όρος είναι “distributed denial of +service attack”· κι από αυτόν πηγάζει το ακρωνύμιο “DDoS” +που χρησιμοποιείται ως έχει στο κείμενο.</li> +</ol> </div> +</div> + +<!-- for id="content", starts in the include above --> +<!--#include virtual="/server/footer.el.html" --> +<div id="footer"> +<div class="unprintable"> + +<p>Παρακαλούμε στείλτε ερωτήσεις για τα ΙΕΛ & GNU στο <a +href="mailto:gnu@gnu.org"><gnu@gnu.org></a>. Υπάρχουν επίσης <a +href="/contact/">άλλοι τρόποι για να επικοινωνήσετε</a> με το ΙΕΛ. Ανενεργοί +σύνδεσμοι και άλλες διορθώσεις ή προτάσεις μπορούν να σταλούν στο <a +href="mailto:webmasters@gnu.org"><webmasters@gnu.org></a>.</p> + +<p> +<!-- TRANSLATORS: Ignore the original text in this paragraph, + replace it with the translation of these two: + + We work hard and do our best to provide accurate, good quality + translations. However, we are not exempt from imperfection. + Please send your comments and general suggestions in this regard + to <a href="mailto:web-translators@gnu.org"> + + <web-translators@gnu.org></a>.</p> + + <p>For information on coordinating and submitting translations of + our web pages, see <a + href="/server/standards/README.translations.html">Translations + README</a>. --> +Εργαζόμαστε σκληρά και κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να παρέχουμε +ακριβείς, καλής ποιότητας μεταφράσεις. Ωστόσο, δεν εξαιρούμαστε από +ατέλειες. Παρακαλούμε, στείλτε τα σχόλιά σας και τις γενικές παρατηρήσεις +σας σχετικά με αυτό το θέμα στο <a +href="mailto:web-translators@gnu.org"><web-translators@gnu.org></a>.</p><p>Για +πληροφορίες σχετικά με το συντονισμό και την υποβολή μεταφράσεων των +ιστοσελίδων μας, δείτε το <a +href="/server/standards/README.translations.html">Μεταφράσεις ΔΙΑΒΑΣΕΜΕ</a>.</p> +</div> + +<!-- Regarding copyright, in general, standalone pages (as opposed to + files generated as part of manuals) on the GNU web server should + be under CC BY-ND 3.0 US. Please do NOT change or remove this + without talking with the webmasters or licensing team first. + Please make sure the copyright date is consistent with the + document. For web pages, it is ok to list just the latest year the + document was modified, or published. + + If you wish to list earlier years, that is ok too. + Either "2001, 2002, 2003" or "2001-2003" are ok for specifying + years, as long as each year in the range is in fact a copyrightable + year, i.e., a year in which the document was published (including + being publicly visible on the web or in a revision control system). + + There is more detail about copyright years in the GNU Maintainers + Information document, www.gnu.org/prep/maintain. --> +<p>Πνευματικά δικαιώματα © 2011 Richard Stallman</p> + +<p>Αυτή η σελίδα διατίθεται υπό την άδεια: <a rel="license" +href="http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/us/deed.el">Creative +Commons Αναφορά Δημιουργού-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Άδεια Ηνωμένων +Πολιτειών</a>.</p> + +<!--#include virtual="/server/bottom-notes.el.html" --> +<div class="translators-credits"> + +<!--TRANSLATORS: Use space (SPC) as msgstr if you don't want credits.--> +<p><strong>Αρχική μετάφραση στα ελληνικά:</strong> <a +href="http://savannah.gnu.org/users/kosmous">Κώστας Μουσαφείρης</a> (2011) +<br/>Συντήρηση / επικαιροποίηση: <a +href="http://savannah.gnu.org/users/gzarkadas">Γεώργιος Μ. Ζαρκάδας</a> +(2012, 2015) +</p></div> + +<p class="unprintable"><!-- timestamp start --> +Ενημερώθηκε: + +$Date: 2017/12/31 08:24:43 $ + +<!-- timestamp end --> +</p> +</div> +</div> +</body> +</html> |